گام به گام علوم نهم درس چهارم :: آموزشگاه آنلاین پازلینک

حرکت چیست

فعالیت صفحه 41

مسافت و جابه جایی هر دو از جنس طول اند و برحسب متر (M) اندازه گیری میشوند، ولی می توانیم آنها را

برحسب واحدهای بزرگتر یا کوچکتر طول نیز بیان کنیم.

الف) مسافت طی شده در شکل 3 را برحسب متر و کیلومتر (KM) بیان کنید.

200+323+300+73+320+202=1.418km

ب) با توجه به مقیاس داده شده روی شکل، جابه جایی دانش آموز را به کمک خطکش به دست آورید.

با توجه به مقیاس روی شکل و طول بردار جابجایی که تقریبا 8 سانتی متر است خواهیم داشت :

(هر 1cm معادل m 100در نظر گرفته شده است.)

8*100=800m به سمت شمال غرب

فکر کنید صفحه 41

یک جسم باید چگونه حرکت کند تا مسافت طی شده توسط آن با اندازهٔ بردارجابه جای یاش یکسان باشد؟

وقتی جسمی روی خط راست حرکت کند وجهت حرکت خود را تغییر ندهد. در این صورت مسافت وجابجایی

باهم برابرند

خود را بیازمایید صفحه 41

شکل روبه رو مسیر پیموده شده توسط یک دونده را نشان می دهد. مسافت و بردار جا به جایی دونده را روی

شکل مشخص کنید.

فعالیت صفحه 42

پاسخ های این فعالیت متفاوت میباشد و در کار عملی پاسخ ها بستگی به مسیر و شخص و یا وسیله نقلیه

متفاوت است .

خود را بیازمایید صفحه 42 و 43

1- رکورد جهانی دوی 100 متر مردان 9.58 ثانیه و در اختیار اوسین بولت دوندهٔ جامائیکایی است که در سال

2009 به نام خود ثبت کرده است. تندی متوسط این قهرمان جهانی را حساب کنید. مفهوم فیزیکی عدد به

دست آمده را توضیح دهید.

مفهوم فیزیکی: یعنی این دونده در هر ثانیه مسافتی کمی بیش از ده متر دویده است . یا این دونده در هر ثانیه

مسافتی معادل 10/4 متر پیموده است .

2- کیلومتر بر ساعت (km/h) یکی دیگر از یکاهای تندی است که معمولاً برای وسایل نقلیه موتوری به

کار میرود. با توجه به اینکه هر کیلومتر برابر 100m هر ساعت برابر 360s است، نشان دهید یکاهای km/h و

m/s به صورت روبه رو به یکدیگر تبدیل می شوند.

3 شکل روبه رو نقشهٔ جزیره ابوموسی را واقع در خلیج فارس نشان می دهد. فاصلهٔ بین مسجد جامع و

مسجد خلیج فارس در این جزیره حدود 3.4 کیلومتر است . اگر 6 دقیقه طول بکشد تا شخصی با خودرو از

مسجد جامع به مسجد خلیج فارس برود، تندی متوسط خودروی وی را برحسب متر بر ثانیه به دست آورید.

چون پاسخ بر حسب متر بر ثانیه خواسته شده مسافت را به متر و زمان را به ثانیه تبدیل می کنیم .

4 تندی متوسط هر یک از متحرک ها را با توجه به داده های جدول زیر حساب کنید.

متحرک	مسافت طی شده	زمان صرف شده	تندی متوسط (m/s)	تندی متوسط (km/h)
دونده	1000m	150s	6.66
خودروی مسابقه	1000m	10s	100
هواپیمای مسافربری	1000m	4s	250
صوت	1000m	3s	333.33
شاتل فضایی	1000m	0.1s	10000

فکر کنید صفحه 45

تندی متوسط قایق در مثال بالا چقدر است؟ توضیح دهید چرا مقدار آن با مقدار به دست آمده برای سرعت

متوسط یکسان است.

چون در این مثال حرکت بر روی خط راست بوده و جابجایی و مسافت پیموده شده باهم برابرند در نتیجه تندی

متوسط و سرعت متوسط دارای مقدار یکسان شده اند .

خود را بیازمایید صفحه 43

طول جاده بین شهر کوهستانی بروجن از شهر تاریخی اصفهان حدود 112 کیلومتر و فاصلهٔ مستقیم آنها 84

کیلومتر است (شکل صفحهٔ بعد.) اگر خودرویی فاصلهٔ بین دو شهر را در مدت 70 دقیقه طی کند، تندی متوسط

و سرعت متوسط اتومبیل برحسب متر بر ثانیه و همچنین کیلومتر بر ساعت چقدر است؟ (لازم است توجه شود

که به دلایل مختلفی از قبیل موانع طبیعی و هزینه احداث جاده، معمولا جاده بین دو شهر به صورت مسیر

مستقیم نیست).

خود را بیازمایید صفحه 48

الف) بیشترین تندی مجاز رانندگی برای خودروهای سواری در آزادراه های ایران و هنگام روز برابر 120 کیلومتر بر

ساعت است (شکل روبه رو). این تندی مجاز را برحسب متر بر ثانیه بنویسید.

120 ÷ 3/6 =33/33 m/S

ب) اگر خودرویی با تندی متوسط 112km/h مسافت 460 کیلومتری تهران به اصفهان را از مسیر آزادراه طی

کند، مدت زمان حرکت آن را به دست آورید.

خود را بیازمایید صفحه 50

١- موتور سواری در مسیر مستقیم از حال سکون شروع به حرکت می کند و پس از 6 ثانیه سرعت آن به 54

کیلومتر بر ساعت به طرف شمال شرق می رسد. شتاب متوسط موتور سوار را پیدا کنید.

٢- شکل زیر، دونده ای را نشان می دهد که سرعت آن در شروع حرکت و ٢٠ دقیقه پس از آن داده شده است.

با توجه به اینکه جهت سرعت دونده در این دو لحظه به طرف شرق است شتاب متوسط دونده را حساب کنید.