پرتوِ اُمید
یوسف گمگشته باز آید به کنعان غم مخور
کلبه احزان شود روزی گلستان، غم مخور
همانطور که یوسف گم گشته به کنعان وسرزمین خود باز گشت و کلبه ی اندوه به گلستان تبدیل شد،نگران نباش،غم های تو نیز روزی به پایان میرسد.
ای دل غمدیده،حالت به شود،دل بدمکن
وین سرشوریده بازآیدبه سامان،غم مخور
ای دل غمگین من، غصه نخور،چراکه حال و روزت بهتر میشود واین آشفتگی و پریشان حالی تو ،دوباره آرام و قرار می یابد.
دور گردون گر دو روزی بر مراد ما نرفت
دائماً یکسان نباشد حالِ دوران، غم مخور
ای دل غصه نخور،چراکه اگر روزگار به میل ما نیست،گردش روزگار یکسان نیست و روزی از راه می رسد که زندگی به مراد دل ما باشد.
هان،مشو نومید،چون واقف نه ای ازسرِّغیب
باشد اندر پرده بازی های پنهان، غم مخور
مبادا نا امید شوی ،چرا که از رازهای خداوندآگاه نیستی،زیرا اتفاقاتی در زندگی رخ می دهد که ما از آن بی خبر هستیم و خداوند عالَم به آن آگاه است و آن اتفاقات به نفع ما هستند و ما از آن خبرنداریم.
آداب زندگی
خود ارزیابی صفحه 50
1- هنگام سخن گفتن دیگران به چه نکاتی باید توجه کرد؟
1) زیاد حرف نزند
2) سخن دیگران را قطع نکند.
3) سوال دیگران را پاسخ ندهد و فقط سوالات مخصوص خودش را پاسخ دهد
4) اگر سخنی را کسی روایت میکند، نسبت به آن اظهار بی اطلائی کند و نگوید آن را میدانم تا سخنش تمام شود.
5) و...
2- بیت زیر با کدام بخش درس ارتباط معنایی دارد؟
بنی آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
به غم مردمان شادی مکن تا مردمان نیز به غم تو شادی نکنند.
3- یک زندگی موفق دارای چه ویژگی هایی است؟
دارای برنامه ریزی، هدف، رفتار درست با اطرافیان، در نظر گرفتن انصاف در هر کاری، احترام به دیگران، داشتن خانواده خوشحال و موفق و...
4- هدف درس را در چند جمله بنویسید.
هدف درس آموزش آداب اجتماعی است. آدابی مانند سخن گفتن، گوش کردن، پاسخ دادن و...
همنشین
خود ارزیابی صفحه 33
1- در متن درس، چه کسانی به عنوان مشاوران خوب، معرّفی شده اند؟
پدر، مادر، معلمان دلسوز، مربیان با تجربه
2- به نظر شما چرا سعدی، پسر نوح (ع) را با سگ اصحاب کهف، مقایسه کرده است؟
سعدی به تأثیر هم نشینی اشاره دارد و اینکه اگر انسان از خانواده مهمی هم باشد، دوست و همنشین بد میتواند او را از آن خانواده دور کند. همچنین میخواهد تأثیر هم نشین خوب را نیز یادآور شود اگر انسان خانواده و تبار والایی هم نداشته باشد، به واسطه هم نشینی با انسان های خوب و ارزشمند، ارزشمند و والا میشود، چون هم نشینی تأثیر خود را میگذارد.
3- چرا باید از معاشرت با همنشین بد، پرهیز کرد؟
هم نشینی و معاشرت با انسانهای بد، اگر چه تأثیر مستقیمی بر ما ندارد اما تأثیر غیر مستقیم دارد.
واژه ها را بشناسیم ، گزینش کنیم و به کار بگیریم
فعالیت های نگارشی صفحه 30
متن زیر را بخوانید و شیوه های کاربرد واژگان را در آن نشان دهید.
برادران، ای برادران، قربانتان بشوم! این اوّل سال و آغاز بهار، همة کسانی که با هم قهر بودند، آشتی کردند. شما که تا همین دیروز و پریروز با هم
چلو پلو می خوردید و دیشلمة همدیگر را فوت می کردید و قربان صدقه هم می رفتید و غیره، حالا مثل کارد و پنیر شده اید که چی؟ به قول قُدما: از
جای برخیزید! غبار کدورت ها را به آب رفاقت شسته، بلکه در محضر ما، یکدیگر را تا حدودی ماچ نموده، قال قضیه را بکنید. هر چه زودتر بهتر؛ زیرا کار
داریم، می خواهیم برویم به کارمان برسیم. اصلاً بگو ببینم کار شما از کجا بیخ پیدا کرد؟ چه جوری رابط هتان شکر آب شد؟ ارتباط تنگاتنگ شما در اثر
چه مسئل های از هم گسیخت؟ چی شد که همچین شد؟
| نوع کاربرد | نمونه ها |
| واژه های مترادف |
اول = آغاز چلو = پلو |
| واژه های متضاد | قهر ≠ آشتی |
| ظرفیت شبکه معنایی | دیروز – پریروز |
| گسترش واژه |
ارتباط تنگاتنگ قال قضیه قربان صدقه فوت کردن شکر آب بیخ پیدا کردن |
| تنوع فعل ها |
بودید کردید می خورید می رفتید برخیزید بکنید داریم برویم برسیم گسیخت شد |
نوعِ زبانِ نوشته را انتخاب کنیم
فعالیت نگارشی صفحه 39 و 40
نوعِ زبان نوشته های زیر را مشخّص کنید.
|
یک) آیا میدانستی مطالبی را که دربارةشان فکر می کنی و آنها را به زبان می آوری، این قدرت را دارند که به کلّی همه چیز زندگ یات را عوض کنند؟ وقتی حرفی را مدام تکرار کنی، یواش یواش باور می کنی که حقیقت دارد و باورهای تو دلیل همة کارهایی است که انجام می دهی. به این جور فکرها و حرف ها میگویند. برای آنکه افکار ناگوار و منفی، جای خود را به «عبارت های تأکیدی» عبارت های تأکیدی مثبت بدهند، باید فکرهای سیاه را به افکار سبز، تبدیل کنی:
هیچ کس مرا دوست ندارد
من خودم را دوست دارم و دیگران هم مرا دوست دارند.
از موهایم خوشم نمی آید.
کاش مثل او بودم من خودم را همین شکلی که هستم، دوست دارم.
اگر این کار را انجام دهم، از دستم ناراحت می شود
این کار را انجام می دهم چون برایم اهمیت دارد.
این مطالب به من مربوط نیست
من عاشق یادگرفتن مطالب تازه هستم.
اگر این چیزها را داشتم، خوب بود
به خاطر چیزهایی که دارم، سپاسگزارم.
من همانی هستم که فکر می کنم. |
فضا و رنگِ نوشته را تغییر دهیم
فعالیت های نگارشی صفحه 53 و 54
نوشته های زیر را بخوانید و نوعِ فضا و رنگ (طنز - غیرطنز) هر کدام را مشخّص کنید.
|
یک) تمساح از معدود حیواناتی است که لبخند می زند. لبخند تمساح، خطرنا کترین لبخند است. این لبخند، علامت دوستی نیست. لبخند تمساح به سبب نوعِ آروارة پایینی آن است که در انتها به طرف بالا برگشته است. تمساح وقتی غذای خوشمزه ای پیدا می کند، دهانش را نیمه باز می کند و دندان های تیز و برّاقش را نشان می دهد. |
|
فضای نوشته : غیر طنز |
|
دو) پگی کوچولو گفت: «ا مروز نمی توانم به مدرسه بروم؛ سرخک و اُریون گرفت هام، سر تا پایم پر از جوش و تاول شده، لوز ههایم اندازة دوتا سنگ یک کیلویی شد هاند. تا حالا شانزده لکة آبله مرغان روی تنم شمرده ام، آهان این همی کی، می شود هفده تا. پایم از بیخ قلم شده، سرفه می کنم، عطسه می کنم، نفس نفس می زنم و چه گلودردی دارم! باران که می آید، آپاندیسم درد می گیرد. زبانم هی دارد گنده و گنده تر می شود. آرنجم کج شده، ستون فقراتم خم برداشته، تبم به بالای 180 درجه رسیده، توی گوشمی ک سوراخ هم پیدا شده، ناخن هایم ریش ریش شده، قلبم… چی؟ چی گفتی؟ گفتی امروز مدرسه تعطیل است؟ خداحافظ، من رفتم بازی! |
یاد تو
ای نام تو، بهترین سرآغاز *** بی نام تو، نامه کی کنم باز؟
ای خدا نام تو بهترین نام برای آغاز هر کاری است
بدون ذکر نام تو چگونه می توانم کتابم را شروع کنم؟
زنگ آفرینش
معنی شعر زنگ آفرینش
صبح یک روز نوبهاری بود *** روزی از روز های اول سال
صبح یکی از روز های فصل بهار بود
و سال تحصیلی جدید آغاز شده بود.
بچه ها در کلاس جنگل سبز *** جـمع بودند دور هم خوشحال
بچه ها در کلاس
دور هم جمع شده بودند و خوشحال بودند.
زنگ آفرینش
پاسخ خودارزیابی صفحه 14 فارسی هفتم
1- چه کسانی در کلاس جنگل سبز، آرزوهای خود را مطرح کردند؟
شبنم – دانه – غنچه – جوجه ی گنجشک – جوجه ی پرستو – جوجه های کبوتران – معلّم
2- منظور شبنم از جمله «می خواهم آفتاب شوم» چیست؟
منظور شبنم این بود که می خواهم با استفاده از گرمای خورشید به بخار تبدیل شوم تا به آسمان بروم و در آن جا دوباره به ابر تبدیل بشوم و دوباره ببارم
