مخلوط و جداسازی مواد
پرسش های بالای متن صفحه 2
الف) مواد خالص را در شکل بالا مشخص کنید
نمک-آب مقطر
ب) در شکل بالا مخلوطها را مشخص کنید.
آجیل-شربت آبلیمو
خود را بیازمایید صفحه 2
مواد زیر را به دو دسته خالص و مخلوط دسته بندی کنید.
| خالص | مخلوط |
|
مس شکر |
سکه دوغ |
پرسش متن صفحه 2
حالت فیزیکی هر یک را مشخص کنید.
جامد در جامد:آجیل
گاز در گاز:هوا
جامد در مایع:آبلیمو
هر کدام این مخلوطها از چه اجزایی تشکیل شدهاند؟
آجیل : پسته-فندق-بادام-نخودو......
هوا : نیتروژن-اکسیژن-آرگون-کربن دی اکسیدو...
آبلیمو : آب-کربوهیدارت-پروتئین-چربی-فیبر خوراکی-آهن-ویتامینAوC
فعالیت صفحه 3
ـ دو بشـر انتخاب، و آنها را شـماره گذاری کنید و در هر دو به مقدار یکسـان آب بریزید. ـ در بشـر شـماره 1 ،یک
قاشـق خاک و در بشـر شـماره 2 ،یک قاشـق نمک بریزید. محتویات بشرها را کاملا هم بزنید. مشاهدات خود
را بنویسید.
الف) محتویات کدام بشر پس از هم زدن شفاف است؟
نمک در آب
کدام کدر است؟
خاک در آب
ب) در برخـی از مخلوط هـا ذره هـای مـواد تشـکیل دهنده مخلـوط به طـور یکنواخـت در هـم پراکنده اند. این نوع
مخلوط ها را مخلوط همگن یا محلول مینامند.
نمک در آب محلول و خاک در آب مخلوط ناهمگن است.
- کدام یک از مخلوط هایی که تهیه کرده اید، محلول و کدام مخلوط ناهمگن است؟ چرا؟
نمک محلول است _زیرا نمک در آب یکنواخت پخش شده و ذرات حل شده غیر قابل تشخیص هستند ، اما خاک
در آب این دو ویژگی را ندارد پس مخلوط میباشد
سوال پایین صفحه 3
شما چه موارد دیگری را میشناسید؟
ذرات خاک در آب-آرد در آب-نشاسته در آب-آنتی بیوتیک ها و.....
فکر کنید صفحه 4
شکل زیر کدام ویژگی تعلیقه را نشان میدهد؟
قابلیت ته نشین شدن ذرات
فعالیت صفحه 4
پنج بشر را شماره گذاری کنید و در هر یک از آنها 100 میلیلیتر آب بریزید. در هر بشـر به ترتیب 1 ،2 ،3 ،4 و 5
گرم کات کبود بریزید و محتویات آن را به هم بزنید. چرا رنگ محلولها با یکدیگر متفاوت است؟
زیرا مقدار ماده حل شده و در نتیجه غلظت آنها با هم متفاوت است.
خود را بیازمایید صفحه 5
ـ حالت فیزیکی هر یک از محلول های زیر را مشخص کنید.
| جامد | مایع | گاز |
| سکه طلا |
نوشابه چای شیرین |
هوای درون استوانک (کپسول) |
ـ حلال و حل شونده های هر یک را مشخص کنید و حالت آنها را بنویسید
در نوشابه: مایع-آب بیشترین ماده حلال است.حل شونده: گاز کربن دی اکسید،شکر
در چای شیرین : چای حلال و شکر حل شونده
در کپسول هوا: گاز-بیشترین ماده گاز نیتروژن(%۷۸) می باشد و حلال می باشد.حل شونده:اکسیژن(%۲۱)،
کربن دی اکسید و بخار آب(%۱)
آزمایش کنید صفحه 5
الـف) در 100 میلـی لیتـر آب در دمـای C° 30 چـه مقـدار نمـک خوراکی (سـدیم کلرید) حل میشود؟ با انجام
دادن آزمایش، درستی یا نادرستی پیشبینی خود را بررسی کنید.
38گرم
ب) در 100 میلی لیتر آب در دمای C° 30 به جای نمک سـدیم کلرید، نمک پتاسـیم نیترات بریزیـد. مقـدار نمـک
حل شـده را پیشبینـی و آزمایـش کنیـد. از آزمایش های بالا چـه نتیجه ای میگیرید؟
40 گرم
تفاوت در میزان حل شدن مواد در یک دمای معین
فعالیت صفحه 5
الـف) چنـد بشـر کوچک برداریـد و در هر یـک 100 میلی لیتـر آب بریزید و دمای آنها را به دمای داده شده در
جدول برسانید.
| دما (سلسیوس) | 20 | 30 | 40 | 50 |
بیشترین مقدار مادهٔ حل شده (گرم) |
30 | 45 | 65 | 88 |
پ) دما را روی محور افقی و مقدار مادهٔ حل شده را روی محور عمودی در نظر بگیرید و نمودار را رسم کنید.
به عهده دانش آموز
ت) از این نمودار چه نتیجه ای میگیرید؟
نتیجه می گیریم که هر چقدر که دما افزایش پیدا کرده است، مجبور می شویم که مقدار بیشتری نمک برای
حل شدن در داخل آب بریزیم.
ث) در دمای C° 45 چند گرم نمک در آب حل میشود؟ روی نمودار نشان دهید.
میزان حل شدن نمک خوراکی درآب دردمای30درجه حدود39گرم میباشد در صوتی که برای شکر و ترکیبات دیگر
تغییرات زیادتری داریم.
اطلاعات جمع‌آوری کنید صفحه 7
روغن های مایع مانند روغن زیتون چه مزیّتی نسبت به روغنهای جامد دارند؟
دو ترکیب قهوه و روغن زیتون خوراکی بوده دارای فوایدی هستند شامپو و صابون بعنوان مواد مخلوط شوینده و
چربی ها را در خود حل کرده و میکروب کش هستند.روغن زیتون کلسترول آن کم ودارای انواع ویتامین ها می
باشد.
فعالیت صفحه 7
الف) تکهای از کاغذ پی اچ (pH) را به هر یک از مواد زیر آغشته کنید.
ب ) رنگ به دست آمده روی کاغذ پی اچ (pH) را با الگوی زیر مقایسه و آن را به عدد تبدیل کنید.
| نوع ماده | ph |
| آبلیمو | 3 |
| مایع ظرف شویی | 8 |
| شیر | 6 |
| آب پرتقال | 4 |
پ) موادی که پی اچ آنها از هفت کمتر است، اسیدی اند. آنها را مشخص کنید.
لیمو، شیر و آب پرتقال
ت) موادی که پی اچ آنها از هفت بیشتر است، خاصیت بازی دارند. مواد بازی بر خلاف اسیدها ٔ تلخ دارند. مواد
بازی را بین نمونه های بالا مشخص کنید.
مایع ظرفشویی
گفت و گو کنید صفحه 8
در هر یک از تصویرهای زیر مشخص کنید هر وسیله چه اجزایـی را از هم جدا می کند.
|
کمباین |
دانه را از پوسته جدا می کند. |
| قیف جداکننده | جداسازی مایعات دو بخشی |
| کاغذ صافی | جداسازی مواد معلق در آب |
گفتگو کنید صفحه 8
| نام دستگاه | کاربرد |
| دستگاه تقطیر | بر اساس تبخیر و میعان دو مایع مخلوط شدنی مثل آب و الکل- اجزاء نفت خام – اجزاء گاز هوا |
| دستگاه تصفیه آب | بر اساس داشتن صافی های مختلف و رزین های مخصوص مواد و ذرات داخل آب را می گیرد |
| دستگاه دیالیز | دارای صافی هایی از جنس غشاء سلول های صفاغ هستند که مواد لازم را از خون گرفته و از بدن خارج می کند. |
فکر کنید صفحه 8
مخلوطی از ماسه و نمک در اختیار دارید. آزمایشی برای جداسازی آنها از یکدیگر پیشنهاد کنید و آن را انجام
دهید.
در مخلوط ماسه نمک مقداری آب ریخته،بع آن را از کاغذ صافی عبور می دهیم؛ماسه روی کاغذ صافی باقی
می ماند.اگر آب نمک را حرارت دهیم اب بخار شده و نمک در ته ان باقی می ماند.
