آداب نیکان
خودارزیابی صفحه 55
1- سه درس که بهلول به جنید آموخت ، چه بود ؟
درخوردن اصل آن است که لقمه ی حلال باید و اگر حرام را صد از این گونه آداب به جا بیاوری فایده ندارد وسبب تاریکی دل شود. در سخن گفتن نیز باید اوّل ، دل ، پاک باشد و نیّت درست باشد وآن گفتن برای رضای خدا باشد وگرنه سکوت و خاموشی بهترونیکوتر باشد ودرآداب خواب، اصل این است که دردل تو بغض و کینه و حسد مسلمانان نباشد ودر ذکرحق باشی تا به خواب روی.
2- درزندگی امروزی ، چه آسیب هایی انسان را تهدید می کند ؟
استفاده از فناوری های پیشرفته هرچه که ما را کمک می کند ، امّا اگراز آن ها درست استفاده نشود همان قدر که کمک می کند ما را تهدید هم می کند . استفاده ی نا به جا و نسنجیده از امکاناتی که فراهم آمده است . شکستن شکوه وحرمت انسانی و کم رنگ شدن آداب و اخلاق ، رهاورد تمدّن ماشینی و علم زده ی غرب است .
3- به نظرشما بهترین زمان سخن گفتن و بهترین زمان سکوت و خاموشی ، چه هنگامی است ؟
زمانی که از شخص سؤالی پرسیده می شود جواب دهد و هنگامی که دیگران شخن می گویند و از او سؤال نشده است
گفت و گو صفحه 56
۱- درباره به کارگیری درست تلفن همراه و رایانه، گفت وگو کنید.
باید در کلاس انجام شود
2- دو متن درس «آداب نیکان» را با هم مقایسه و تفاوت ها و شباهت های آنها را بیان کنید.
شباهتها: هر دو نثر هستند، متن هر دو قابل فهم است، هر دو در پی آموزش مفاهیمی هستند.
تفاوتها: نثر اولی قدیمی تر است، نثر دومی امروزی تر، کلمات به کار رفته در نثر اول، کلماتی هستند که در زمان های قدیم کاربرد داشت و مربوط به مسائل آن روزها بود. اما در نثر دومی کلماتی به کار رفته است که امروزه در اجتماع از آن استفاده می شود. ما می توانیم نثر اولی را بخوانیم و بفهمیم اما یک انسانی که در آن دوره زندگی می کرد ممکن است نثر دومی را بتواند بخواند اما چیزی از آن نفهمد. چون کلمات آن امروزی هستند. در هر دو نثر کلمه های زبان بیگانه وجود دارد. در اولی کلمات عربی و در دومی کلمات انگلیسی.
فعالیت های نوشتاری صفحه 57
1- در متن درس، واژه هایی را بیابید که در آنها یکی از حروف «ع، غ، ض، ذ» به کار رفته باشد؛ سپس معنای هر یک را بنویسید.
- بغدادی: اهل شهر بغداد
- عارفان: خداشناسان
- عرض کردن: گفتن
- طعام: غذا
- بیموقع: بی وقت
- حضرت: لقبی برای احترام است
- معترف شدی: اعتراف کردی
- فرع: غیر اصل
- رضای خدا راضی بودن خدا
- بغض: کینه، بد خواهی
- ذکر: گفتن نام خدا در زیر لب
- علمی: منسوب به علم
- عقل: منطق، قوه تمییز انسان
- استعداد: توانایی
- جامعه: مجموعه ای که با هم زندگی می کنند.
- اجتماعی: جمعی - عصر: دوره
- اعتقاد: معتقد بودن
- معیار: ملاک های ارزشیابی
- غرب: اروپا - فضا: محل اشغال چیزی
- ذهن: خاطره، فکر
- متعالی: بلند مرتبه
- غفلت: بیخبری
- غوغا: داد و فریاد
- فضایل: ارزشها، خوبیها
- دعوی: ادعا کردن
- دعا: خواسته
2- در متن زیر، گروه های اسمی را بیابید و هسته هر یک را مشخص کنید.
انسان، موجودی (هسته) اجتماعی (وابسته) است و جامعه، هنجار(هسته) های فرهنگی (وابسته)، سنت (هسته) های اعتقادی (وابسته) و ارزش (هسته) های خاصی (وابسته) دارد.
3- برای خواندن درست و مناسب متن «آداب نیکان» چه لحنی را باید برگزید؟
برای متن اول لحن گفتگو بر اساس شخصیت های هر گروه که همان لحن داستانی است، مناسب است و برای متن دوم لحن گزارشی مناسب تر است.
معنی حکایت خودشناسی
وقتی بافنده ای به مقام وزیری رسیده بود. هر روز صبح زود از خواب برمی خواست و کلید را برمی داشت و د خانه را باز می کرد و تنها ساعتی را در انجا می ماند، بعد بیرون می آمد و نزد امیر(پادشاه) می رفت.شخصی به پادشاه خبر داد که وزیر این کار را انجام می دهد. برای امیر سوال پیش امد که چرا این کار را انجام می دهدو در ان خانه چیست ؟!روزی بی خبر بعد از وزیر وارد خانه شد، گودالی دید که برای کار بافندگان بود، وزی را دید که درون گودال نشسته است. پادشاه پرسید:(این چیست و چرا این کار را انجام می دهی؟)وزیر گفت:(این مقامی که اکنون برای من است همه از پادشاهی چون شماست، ما گذشته خود را فراموش نکرده ایم که ما چه بودیم و به چه رسیدیم، گذشته خود را یاد می کنیم تا راه غلط نرویم!)امیر انگشترش را از انگشت بیرون آورد و گفت در انگشت فرو کن تا اکنون وزیر بودی الان پادشاهی.
