به دنبال محیطی بهتر برای زندگی
گفت وگوکنید صفحه 26
باز شدن زود هنگام شکوفه های درختان در زمستان یکی از تبعات بر هم خوردن چرخه های طبیعی است.
درباره این رویداد و عوامل مؤثر بر آن و نتایج احتمالی آن در کلاس گفت وگو کنید.
باز شدن زود هنگام شکوفه ها در زمستان بیانگر آن است که دمای هوا افزایش یافته و گیاهان فریب خورده اند
.پس از باز شدن شکوفه ها و سرد شدن دوباره ی هوا و بارش برف باعث از بین رفتن شکوفه -ها می شود .
که این عمل در اثر اختالل در چرخه های طبیعی است . هر رفتاری که روی یکی از چرخه ها اثر بگذارد سبب
می شود که نظم موجود در بین چرخه های طبیعی دیگر نیز از بین برود .
گفت وگوکنید صفحه 27
شکل زیر الگویی ساده از چرخهٔ کربن را نشان می دهد. در این باره در کلاس گفت وگو کنید.
این چرخه بیان می کند که مقدار کل کربن در جهان ثابت است. این کربن در بخش های مختلف کره زمین وجود
دارد و مرتباً بین این بخش ها جابه جا می شود. کربن هوا توسط گیاهان به صورت کربن دی اکسید جذب، و وارد
بدن جانداران می شود. از سوی دیگر تنفس سلولی توسط جانوران،فوران آتشفشان، مرگ و میر جانداران و
تجزیه انواع مواد آلی توسط تجزیه کنندگان، سبب ورود کربن به صورت کربن دی اکسید به هوا کره می شود؛
حتی واکنش بین باران و سنگ ها می تواند سبب ورود کربن دی اکسید به هوا کره شود. از سوی دیگر کربن
بدن گیاهان با پدیده های طبیعی مانند زلزله و سیل و ... در اعماق زمین دفن می شود؛ بنابراین مقدار کربن در
مجموع در کره زمین ثابت است؛ اما مرتب بین این سه بخش نشان داده شده در حال مبادله است.
حرکت چیست
فعالیت صفحه 41
مسافت و جابه جایی هر دو از جنس طول اند و برحسب متر (M) اندازه گیری میشوند، ولی می توانیم آنها را
برحسب واحدهای بزرگتر یا کوچکتر طول نیز بیان کنیم.
الف) مسافت طی شده در شکل 3 را برحسب متر و کیلومتر (KM) بیان کنید.
200+323+300+73+320+202=1.418km
ب) با توجه به مقیاس داده شده روی شکل، جابه جایی دانش آموز را به کمک خطکش به دست آورید.
با توجه به مقیاس روی شکل و طول بردار جابجایی که تقریبا 8 سانتی متر است خواهیم داشت :
(هر 1cm معادل m 100در نظر گرفته شده است.)
8*100=800m به سمت شمال غرب
نیرو
فعالیت صفحه 53 و 54
دانش آموزان در شکل های زیر جسمی که در ابتدا ساکن است، را هل می دهند. اثر اعمال این نیروها را در هر
شکل توضیح دهید (سطح زمین را صاف و صیقلی فرض کنید تا بتوانید از نیروی اصطکاک صرف نظر کنید).
الف) دانش آموزان از دو طرف با نیروی 100N جعبه را هل می دهند.
100+(-100)=50N
ب) دانش آموز سمت چپ با نیروی 120N و دانش آموز سمت راست با نیروی 50Nجعبه را هل می دهد.
120+(-50)=70N
پ) هر دو دانش آموز با نیروی 60N جسم را به طرف راست هل می دهند.
60+60=120N
از این فعالیت چه نتیجه ای می گیرید؟
اسم مثنی
2- اسم مثنّی :
اسمی است که بر دو نفر یا دو چیز دلالت میکند. علامت اسم مثنّی (انِ - یْنِِ) است که به
آخر اسم مفرد اضافه می شود .
طالب + انِِ = طالبانِِ
طالب + یْنِِ = طالبیْنِ
که معنی هر دو میشود :
دودانش آموز ، دانش آموزان
مُعَلِّـمَة + انِِ = مُعَلِّـمَتانِِ
مُعَلِّـمَة + یْنِِ = مُعَلِّـمَتَیْنِِ
که معمی هر دو میشود :
دو معلم زن ، معلم های زن
اسم مثنی از لحاظ جنس به دو قسمت تقسیم می شوند:
1ـ مثنای مذکر
2 ـ مثنای مؤنث
برای تشخیص مذکر یا مؤنث بودن اسم مثنی ، علامت مثنی را از آخر اسم بر می داریم ، اگر آخر اسم (ت) داشته باشد مثنای مؤنث وگرنه مثنای
مذکر است. یا از طریق معنا متوجه می شویم.
نکته - توجه داشته باشیم اگر آخر اسم (ة ، ـة) باشد هنگام تبدیل به مثنی تاء گرد به تاء کشیده (ت) تبدیل می شود.
نکته - یادمان باشد، برخی اسم ها در آخرشان (انِِ) دارد که جزء اصل کلمه است، بنابراین اینگونه اسم ها مثنی نیستند.
کلمات پرسشی
کلمات پرسشی :
کلمات اِستفهامی (پرسشی) کلماتی هستند که برای سؤال کردن به کار میرود این کلمه ها همیشه در اول جمله می آیند و عبارتندا از :
(هَل - أ - مَن - ما - أینَ - کَم - کَیفَ)
هَـلْ و أ (آیا)
به معنی (آیا) که در ابتدای جمله می آید و در جواب آن باید از (نَعَم) و (لا) استفاده کنیم.
مانند :
سوال :
هَـلْ هذا طالِبٌ ؟
آیا این دانش آموز است ؟
پاسخ :
نَعَم یا لا
مَنْ - لِمَن
مَنْ :
به معنی (چه کسی و یا چه کسانی) در اول جمله می آید و برای پرسش، جهت شناسایی اشخاص از آن استفاده می کنیم و برای پاسخ به آن از
شغل اشخاص یا نام اشخاص استفاده می کنیم مانند:
سوال برای مذکر :
مَنْ هُوَ ؟ او کیست ؟
پاسخ :
هُوَ معلمٌ : او معلم است
یا
هُوَ علیٌ : او علی است.
سوال برای مونث :
مَن هیَ ؟ او کیست ؟
هی معلمةٌ : او معلم است.
یا
هی فاطمَةٌ : او فاطمه است.
فعل ماضی
فعل سوم شخص مفرد (غائب)
فعلی که در باره ی آنها صحبت می کنیم و در واقع آنها حاضر یا شنونده نیستند و نکته قابل توجه این است که مفرد مذکر این فعل علامت مخصوص
ندارد و آخر فعل حرکت (ــَ) می گیرد.ولی علامت مفرد مؤنث آن (ت) ساکن می باشد که به آخر ریشه ی فعل اضافه میشود
هُوَ فَعَلَ. :
(او انجام داد مذکر)
هیَ فَعَلَت :
(او انجام داد مؤنث)
فعل ماضی
فعل دوم شخص جمع (مخاطب)
فعلی است که در این فعل ها افرادی مورد خطاب بوده و ما با آنها صحبت می کنیم و در واقع این افراد شنونده هستند ،
که شامل چهار فعل است :
- دو فعل برای جمع که از لحاظ جنس (مذکر و مؤنث) باهم متفاوت هستند و علامت مخصوص فعل برای جمع مذکر (تُم) و برای جمع مؤنث (تُنَّ)
میباشد
- دو فعل برای مثنی که از لحاظ جنس (مذکر و مؤنث) باهم یکسان هستند و علامت مثنای مذکر و مونث (تُما) است که به آخر ریشه ی فعل اضافه
می شود.
کلمه ی پرسشی ( َمتی)
کلمه پرسشی مَتی به معنی (چه وقت) برای پرسش درباره زمان انجام کاری به کار میرود.
مانند:
| مَتی تَذْهَبُ ؟ | چه وقت می روی؟ |
| مَتی تَکْتَبُ؟ | کی می نویسی؟ |
|
14 صیغه افعال ماضی: مثال ها از ریشه فعل (فـ.ت.ح) |
|
صیغه |
ضمیر |
فعل |
| مفرد مذکر غایب | هُوَ | فَتَحَ |
| مثنای مذکر غایب | هُما | فَتَحَا |
| جمع مذکر غایب | هُمْ | فَتَحَوا |
| مفرد مونث غایب | هِیَ | فَتَحَتْ |
| مثنی مونث غایب | هُما | فَتَحَتا |
| جمع مونث غایب | هُنَّ | فَتَحْنَ |
| مفرد مذکر مخاطب | أنْتَ | فَتَحْتَ |
| مثنی مذکر مخاطب | أنْتُما | فَتَحْتُما |
| جمع مذکر مخاطب | أنْتُم | فَتَحْتُم |
| مفرد مونث مخاطب | أنْتِ | فَتَحْتِ |
| مثنای مونث مخاطب | أنْتُما | فَتَحْتُما |
| جمع مونث مخاطب | أنْتُنَّ | فَتَحْتُنَّ |
| متکلم وحده | أنَا | فَتَحْتُ |
| متکلم مع الغیر | نَحْنُ | فَتَحْنا |
