آرزو
خودارزیابی صفحه 121
چرا شاعر می گوید: انسان باید دشمن هم داشته باشد؟
تا گاهی از افکار و اندیشه ها و کارهای آمی انتقاد کند و انسان را از خطا و غرور دور کند.
2 چرا پول، ارباب بدی است ولی خدمتگزار خوبی است؟
چون اگر ثروت و پول بر انسان حاکم باشد آگاهی و معرفت را از انسان خواهد گرفت و انسان را به هر سمت و
سویی خواهد کشاند انسان باید پول و ثروت را در اختیار خود بگیرد و در جهت خوب و مثبت به کار ببندند و حاکم
و فرمانروای این پول خود باشد
3 اگر شما به جای شاعر بودید، برای دوستانتان چه آرزوهای دیگری داشتید؟
اگر به پول و ثروتی برسد از آن به نیازمندان هم ببخشد_آرزو میکردم که خدا او را یاری کند تا با پدر و مادر و بزرگان با خوش رویی و مودب رفتار کند .
پیدای پنهان
خود ارزیابی صفحه 108
1- پاسخ شخص گمراه به مفضّل چه بود؟
اگر از شاگردان جعفر بن محد (ع) هستی، باید بدانی که او زیاده از این، سخنان ما را شنیده و با متانت جواب
گفته است، لذا تو هم شایسته با ما سخن بگو.
2- این درس را با درس اوّل ( آفرینش همه ...) مقایسه کنید و شباه تهای آنها را بیان کنید.
هر دو درس درباره نعمت هایی است که خداوند برای انسان ها آفریده است نعت هایی که ما را به عظمت و
بزرگی خداوند رهنمون می سازد.
3 چرا خداوند بزرگ، نعمت تفکّر و اندیشیدن را به انسان ها بخشید؟
خداوند نعمت تفکر به ما داده است تا در آفریده های خدا اندیشه کنیم و به حکمت و هدف آفریده ها فکر کنیم.
بیندیشیم که خداوند هر یک را برای چه کاری خلق کرده است. درباره نیروهایی که خداند در وجود انسان خلق
کرده و نعمت هایی مانند یاد آوری، فراموشی و … فکر کنیم و تصور کنیم که اگر این آفریده ها نبودند چه اتفاقی
می افتاد.
آشنای غریبان
معنی شعر آشنای غریبان صفحه 105
موج های پریشان تو را میشناسند
تمام اجزای هستی، حتی چشمه های پر جوش و خروش و موجهای آشفته، تو (امام رضا(ع)) را میشناسند.
پرسشِ تشنگی را تو آبی، جوابی
ریگ های بیابان تو را میشناسند
همان طور که آب در بیابان برای یک فرد تشنه حیاتی و ارزشمند است، وجود مقدس امام رضا(ع) هم برای
جویندگان حقیقت، مانند آب حیات است و اهل نظر و افراد خداشناس همگی او را میشناسند.
نام تو رُخصت رویش است و طراوت
زین سبب برگ و باران، تو را میشناسد
نام تو اجازۀ روییدن و شادابی و شکوفایی است به همین علت تمام برگ ها، گیاهان و قطره های باران تو را
میشناسند.
هم تو گل های این باغ را میشناسی
هم تمام شهیدان تو را میشناسند
همان طور که تمام گلها (شهیدان) با هم آشنایی دارند. (به خاطر هدف مشترک) تمام شهیدان نیز با تو
آشنایند، همان گونه که تو تمام شهیدان را میشناسی.
اینک ای خوب! فصل غریبی سرآمد
چون تمام غریبان تو را میشناسند
اکنون ای امام خوب من، زمان غریب بودن و نا آشنایی به پایان رسید ، زیرا تمام انسان های بیگانه و غریب تو را
میشناسند.
کاش من هم عبور تو را دیده بودم
کوچه های خراسان تو را میشناسد
ای کاش من هم در زمان شما حضور داشتم و وجود حقیقی شما را درک میکردم، کوچه های خراسان با تو
آشنا هستند
پیام آور رحمت
خود ارزیابی صفحه 94
1- منظور از جمله ((خداوند به دلها و کردارتان آگاه است)) چیست ؟
عمل بندگان بسیار مهم است نه ظاهر کار، چه بسا کارهایی که ظاهر خوبی دارند اما در نیت برای خدا نیستند
و فقط ظاهرشان برای خداست.
2- این درس را با درس پنجم (آداب زندگانی) مقایسه کنید و شباهت های آن را توضیح دهید.
در هر دو به برخی از عادات و آداب مهم زندگی اشاره دارند و از موارد مشترک و شبیه به هم می توان به موارد
زیر اشاره کرد:
1) گشاده رویی و کم سخن بودن
2) کمک به همنوع در مشکلات و رنجها
3) انتخاب هم نشین خوب
4) دربارۀ چیزی که علم نداری، حرف نزن.
3- بیت زیر با کدام بخش درس، ارتباط دارد؟
کمال است در نفس انسان، سَخُن
تو خود را به گفتار، ناقص مکن
ای ابوذر، اگر دربارۀ چیزی که به آن علم نداری، از تو پرسیده شود، بگو نمیدانم تا از پیامدهای ناگوار آن در امان بمانی. ای ابوذر، به اندازۀ نیاز سخن بگو.
4- از کدام قسمت درس بیشتر خوشتان آمد و لذت بردید؟
ای ابوذر، اگر دربارۀ چیزی که به آن علم نداری، از تو پرسیده شود، بگو نمیدانم تا از پیامدهای ناگوار آن در امان بمانی
زن پارسا
خود ارزیابی صفحه 85
1- چرا پدر رابعه، شب تولّد او دلتنگ خوابید؟
زیرا دخترش به دنیا آمده بود اما آنها نه در خانه لباس زیادی داشتند که او را در آن بپیچیند و نه توانسته بود
روغنی برای چراغ پیدا کند.
2- چه عنوان های دیگری میتوان برای این درس انتخاب کرد؟
زن با خدا، زن کامل، انسان متوکل، شفیع امت، مقام زن، رابعه و طرار، زن پاکدامن، زن مقرب و...
3- مهم ترین ویژگی های اخلاقی رابعه چه بود؟
راضی بودن به رضای خدا، توکل به خدا، شکرگزار نعمتهای خدا بودن، فروتنی در مقابل خدا، پارسا و پاکدامن
4- چکونه میتوان انسان کاملی بود؟
با توکل و ایمان به خدا؛ یعنی اینکه خدا را در همه حال و همه کار با خود همراه کردن و هر کاری را برای رضایت
او انجام دادن.
راز موفقیت
خود ارزیابی صفحه 71
1- چرا هم کلاسی خواجه نصیر به او لقب ((کوه آهن)) داد ؟
زیرا معتقد بود او خستگی نمی شناسد و با اینکه دوازده سال بیشتر نداشت نیمی از روز را در محضر یک استاد و نیمی دیگر را در محضر استاد دیگری میگذراند ولی آثار خستگی در چهره اش نمایان نمیشود.
2- ویژگی های اخلاقی ابوریحان و خواجه نصیر را مقایسه کنید.
- هر دو پشتکار و همت زیادی در فراگیری علم و دانش، داشتند و هر دو پیگیر مسئله های علمی بودند
- هر دو خواستار دانستن علم بودند تا خواندن آن
- یاد گرفتن مشتاقانه مسائل علمی
- یادگیری در همه حال و در همۀ وضعیتها و همه شرایط.
3- به نظر شما راز موفّقیّت، در زندگی امروز، چیست؟
داشتن همت و پشتکار، برنامه ریزی، تلاش و کوشش، تفکر و به کار بردن تجربیات دیگران.
4- چرا ابوریحان بیرونی در آخرین لحظات عمر خود، اصرار داشت مطالب جدیدی بیاموزد؟
چون دوست نداشت در نادانی و جهالت بمیرد. او معتقد بود که انسان مسئله ای را بداند و بمیرد بهتر است تا نادانسته و جاهل بمیرد
پرتوِ اُمید
یوسف گمگشته باز آید به کنعان غم مخور
کلبه احزان شود روزی گلستان، غم مخور
همانطور که یوسف گم گشته به کنعان وسرزمین خود باز گشت و کلبه ی اندوه به گلستان تبدیل شد،نگران نباش،غم های تو نیز روزی به پایان میرسد.
ای دل غمدیده،حالت به شود،دل بدمکن
وین سرشوریده بازآیدبه سامان،غم مخور
ای دل غمگین من، غصه نخور،چراکه حال و روزت بهتر میشود واین آشفتگی و پریشان حالی تو ،دوباره آرام و قرار می یابد.
دور گردون گر دو روزی بر مراد ما نرفت
دائماً یکسان نباشد حالِ دوران، غم مخور
ای دل غصه نخور،چراکه اگر روزگار به میل ما نیست،گردش روزگار یکسان نیست و روزی از راه می رسد که زندگی به مراد دل ما باشد.
هان،مشو نومید،چون واقف نه ای ازسرِّغیب
باشد اندر پرده بازی های پنهان، غم مخور
مبادا نا امید شوی ،چرا که از رازهای خداوندآگاه نیستی،زیرا اتفاقاتی در زندگی رخ می دهد که ما از آن بی خبر هستیم و خداوند عالَم به آن آگاه است و آن اتفاقات به نفع ما هستند و ما از آن خبرنداریم.
آداب زندگی
خود ارزیابی صفحه 50
1- هنگام سخن گفتن دیگران به چه نکاتی باید توجه کرد؟
1) زیاد حرف نزند
2) سخن دیگران را قطع نکند.
3) سوال دیگران را پاسخ ندهد و فقط سوالات مخصوص خودش را پاسخ دهد
4) اگر سخنی را کسی روایت میکند، نسبت به آن اظهار بی اطلائی کند و نگوید آن را میدانم تا سخنش تمام شود.
5) و...
2- بیت زیر با کدام بخش درس ارتباط معنایی دارد؟
بنی آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
به غم مردمان شادی مکن تا مردمان نیز به غم تو شادی نکنند.
3- یک زندگی موفق دارای چه ویژگی هایی است؟
دارای برنامه ریزی، هدف، رفتار درست با اطرافیان، در نظر گرفتن انصاف در هر کاری، احترام به دیگران، داشتن خانواده خوشحال و موفق و...
4- هدف درس را در چند جمله بنویسید.
هدف درس آموزش آداب اجتماعی است. آدابی مانند سخن گفتن، گوش کردن، پاسخ دادن و...
