پرتوِ اُمید
یوسف گمگشته باز آید به کنعان غم مخور
کلبه احزان شود روزی گلستان، غم مخور
همانطور که یوسف گم گشته به کنعان وسرزمین خود باز گشت و کلبه ی اندوه به گلستان تبدیل شد،نگران نباش،غم های تو نیز روزی به پایان میرسد.
ای دل غمدیده،حالت به شود،دل بدمکن
وین سرشوریده بازآیدبه سامان،غم مخور
ای دل غمگین من، غصه نخور،چراکه حال و روزت بهتر میشود واین آشفتگی و پریشان حالی تو ،دوباره آرام و قرار می یابد.
دور گردون گر دو روزی بر مراد ما نرفت
دائماً یکسان نباشد حالِ دوران، غم مخور
ای دل غصه نخور،چراکه اگر روزگار به میل ما نیست،گردش روزگار یکسان نیست و روزی از راه می رسد که زندگی به مراد دل ما باشد.
هان،مشو نومید،چون واقف نه ای ازسرِّغیب
باشد اندر پرده بازی های پنهان، غم مخور
مبادا نا امید شوی ،چرا که از رازهای خداوندآگاه نیستی،زیرا اتفاقاتی در زندگی رخ می دهد که ما از آن بی خبر هستیم و خداوند عالَم به آن آگاه است و آن اتفاقات به نفع ما هستند و ما از آن خبرنداریم.
آداب زندگی
خود ارزیابی صفحه 50
1- هنگام سخن گفتن دیگران به چه نکاتی باید توجه کرد؟
1) زیاد حرف نزند
2) سخن دیگران را قطع نکند.
3) سوال دیگران را پاسخ ندهد و فقط سوالات مخصوص خودش را پاسخ دهد
4) اگر سخنی را کسی روایت میکند، نسبت به آن اظهار بی اطلائی کند و نگوید آن را میدانم تا سخنش تمام شود.
5) و...
2- بیت زیر با کدام بخش درس ارتباط معنایی دارد؟
بنی آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
به غم مردمان شادی مکن تا مردمان نیز به غم تو شادی نکنند.
3- یک زندگی موفق دارای چه ویژگی هایی است؟
دارای برنامه ریزی، هدف، رفتار درست با اطرافیان، در نظر گرفتن انصاف در هر کاری، احترام به دیگران، داشتن خانواده خوشحال و موفق و...
4- هدف درس را در چند جمله بنویسید.
هدف درس آموزش آداب اجتماعی است. آدابی مانند سخن گفتن، گوش کردن، پاسخ دادن و...
همنشین
خود ارزیابی صفحه 33
1- در متن درس، چه کسانی به عنوان مشاوران خوب، معرّفی شده اند؟
پدر، مادر، معلمان دلسوز، مربیان با تجربه
2- به نظر شما چرا سعدی، پسر نوح (ع) را با سگ اصحاب کهف، مقایسه کرده است؟
سعدی به تأثیر هم نشینی اشاره دارد و اینکه اگر انسان از خانواده مهمی هم باشد، دوست و همنشین بد میتواند او را از آن خانواده دور کند. همچنین میخواهد تأثیر هم نشین خوب را نیز یادآور شود اگر انسان خانواده و تبار والایی هم نداشته باشد، به واسطه هم نشینی با انسان های خوب و ارزشمند، ارزشمند و والا میشود، چون هم نشینی تأثیر خود را میگذارد.
3- چرا باید از معاشرت با همنشین بد، پرهیز کرد؟
هم نشینی و معاشرت با انسانهای بد، اگر چه تأثیر مستقیمی بر ما ندارد اما تأثیر غیر مستقیم دارد.
مثل آیینه
معنی شعر کار و شایستگی صفحه 26
جوانی، گهِ کار و شایستگی است
گهِ خود پسندی و پندار نیست
جوانی دوره کار، تلاش، کوشش و نشان دادن شایستگی هاست. دوره ای است که خیال های خام و خود پسندی و غرور در آن راه ندارد.
چو بفروختی، از که خواهی خرید؟
متاع جوانی به بازار نیست
وقتی که جوانی را آسان از دست بدهی، دیگر نمیتوانی آن را به دست آوری، چون جوانی، مانند کالا نیست که در بازار خرید و فروش شود و تو آن را بخری. (قدر جوانی را بدان)
غنیمت شِمُر، جز حقیقت مجوی
که باری است فرصت، دگر بار نیست
قدر و ارزش جوانی را بدان و در این دوره به دنبال کشف حق و حقیقت و درک آن باش، اگر جوانی بگذرد، فرصت درک حقیقت را نیز از دست میدهی و فرصت دوباره ای نخواهی داشت.
عجایب صنع حق تعالی
1- کدام بخش درس، به روز رستاخیز، اشاره دارد؟
در وقت بهار بنگر و تفکر کن که زمین چگونه زنده شود و چون دیبای هفت رنگ گردد، بلکه هزار رنگ شود.
2- عبارت (هر یکی را آنچه به کار باید، داد) را توضیح دهید.
خداوند طبق عدل و داد، هر چیزی را که مورد نیاز آفریده هایش هست، در اختیارشان قرار داده تا بتوانند زندگی کنند. هیچ یک از آفریده های خدا بدون حکمت، بدون برنامه و بی هدف خلق نشده اند. خدای بزرگ همه آفریده ها را با برنامه و هدفمند خلق کرده است.
آفرینش همه تنبه خداوندِ دل است
معنی شعر صفحه 13
بامدادی که تفاوت نکند لیل و نهار
خوش بود دامن صحرا وتماشای بهار
در صبح زود اوّل بهار که طول شب و روز آن یکسان است، رفتن به صحرا و تماشای کردن گل های زیبای بهاری، لذّت بخش است.
آفرینش همه تنبیه خداوند دل است
دل ندارد که ندارد به خداوند اقرار
تمام پدیده های آفرینش برای آگاه کردن انسان های عارف است و اگر کسی وجود خدا را انکار کند و به خدا ایمان نیاورد، ذوق واحساسی ندارد.
به نام خداوند جان و خرد
به نام خداوند جان و خر
کزین برتر اندیشه بر نگذرد
به نام خداوندی که جان و اندیشه را آفرید و اندیشه ی انسان چیزی برتر از این را نمی تواند تجسم کند.
خداوندِ نام و خداوندِ جای
خداوند روزی ده رهنمای
خداوندی که صاحب نام ها و مکان هاست (اما خودش در یک نام و یک مکان نمیگنجد) و خدایی که به مخلوقات روزی میبخشد و آنها را راهنمایی میکند.