گام به گام فصل چهارم علوم هفتم

 مواد پیرامون ما 

 پاسخ فعّالیت صفحه 27 علوم هفتم 

فهرستی از لوازم و وسایل اطراف خود (حداقل ده مورد) را تهیه و به دلخواه دسته بندی کنید. ملاک دسته‌بندی خودتان را مشخص کنید.

کتاب، میز، لامپ، دوچرخه، جارو برقی، میخ، روزنامه، بطری نوشابه، فاز متر، توپ، حلقه‌ٔ طلا، تخت،

حوله، کیسه فریزر، اتومبیل، ملحفه، اسکناس.چوبی: میز، کمد، تخت

کاغذی: کتاب، روزنامه، اسکناس

فلزی: میخ، دوچرخه، حلقه‌ی طلا

پلاستیکی: توپ، بطری نوشابه، جاروبرقی، کیسه فریزر

پارچه‌ای: حوله، ملحفه

لامپ، اتومبیل و فازمتر وسایلی هستند که در هیچ یک از این دسته‌ها قرار نمی‌گیرند.

 پاسخ فکر کنید صفحه 28 علوم هفتم 

1- خواص مورد انتظار برای لیوان شیشه‌ای، میله چوبی، بشقاب سرامیکی، خط‌کش پلاستیکی و قوطی آلومینیمی را پیش‌بینی و جدول زیر را کامل کنید.

2- با بررسی شکل زیر، چکش‌خوار بودن فلزها را با توجه به ساختار اتمی آنها توضیح دهید.

هنگامی که به یک قطعه فلز ضربه وارد می‌شود، شکل آن به آسانی تغییر می‌کند. زیرا اتم‌های فلزی ساختاری لایه‌ای دارند و با وارد شدن ضربه، لایه‌هایی از اتم‌ها روی یکدیگر می‌لغزند و فلز تغییر شکل می‌دهد.

 پاسخ آزمایش کنید 1 صفحه 29 علوم هفتم 

وسایل و مواد: باتری، لامپ 1/5 ولتی، چند تکه سیم، لیوان، سکه، خط‌کش پلاستیکی، چوبی و فلزی، قوطی یا پوش برگ (فویل) آلومینیمی، پارچه نخی و بشقاب سرامیکی

1- یک مدار الکتریکی ساده بسازید.

2- رسانایی الکتریکی مواد ذکر شده را بررسی، و نتیجه مشاهدات خود را یادداشت کنید.

مواد رسانای الکتریکی: سکه، قوطی یا فویل آلومینیمی، خط‌کش فلزی.

مواد نارسانای الکتریکی: لیوان، خط‌کش پلاستیکی، چوبی، پارچه نخی، بشقاب سرامیکی.

 پاسخ آزمایش کنید 2 صفحه 29 علوم هفتم 

وسایل و مواد: چند رشته سیم نازک فلزی، نخی و پلاستیکی، قلاب، پایه و گیره فلزی و چند وزنه 100 گرمی

1- یک رشته سیم مسی را مطابق شکل به گیره ببندید.

2- یک وزنه 100 گرمی را از آن آویزان، و تعداد وزنه‌ها را کم کم اضافه کنید. این عمل را تا آنجا ادامه دهید که رشته سیم پاره شود.

3- آزمایش را برای رشته سیم‌های دیگر تکرار کنید (قطر رشته سیم‌ها باید یکسان باشد).

4- نتیجه مشاهدات خود را روی نمودار زیر رسم، و نتایج را مقایسه کنید.

 

نتیجه می‌گیریم که استحکام فلزات بیشتر از سایر مواد است.

 پاسخ فعالیت صفحه 30 علوم هفتم 

جرم یک سانتی‌متر مکعب از چند ماده مختلف به صورت زیر است.

الف) شما نیز با استفاده از ترازو و استوانه مدرج، جرم و حجم خمیر بازی، میخ فولادی، سنگ مرمر، توپ پلاستیکی، انگشتر طلا، ورق آلومینیمی و وزنه سربی را اندازه ‌گیری، و چگالی آنها را حساب کنید.

ب) چگالی همه مواد داده شده را روی نمودار زیر رسم کنید.

پ) آیا چگالی فلزها با هم برابر است؟

خیر

ت) چگالی کدام گروه از مواد نسبت به بقیه بیشتر است؟

فلزات

ث) برداشت خود را از شکل زیر در یک سطر بنویسید.

چگالی چوب پنبه از آب کمتر است و چگالی برنج و جیوه از آب بیشتر است. بنابراین ترتیب چگالی این مواد به صورت زیر است: چگالی جیوه > چگالی برنج > چگالی آب > چگالی چوب پنبه هر چه چگالی ماده‌ای کمتر باشد آن ماده سبک‌تر است. موادی که چگالی آنها از چگالی آب کمتر است روی آب شناور می‌مانند و موادی که چگالی آنها بیشتر از چگالی آب است در آب فرو می‌روند.

 پاسخ گفت‌وگو کنید صفحه 31 علوم هفتم 

چون استحکام فولاد زیاد است، اغلب پل‌ها و اسکله‌های فلزی را از فولاد می‌سازند. چرا استحکام این سازه‌ها با گذشت زمان کاهش می‌یابد؟

جواب این قسمت را در بخش نظرات برای ما ارسال کنید.

 پاسخ آزمایش کنید صفحه 31 علوم هفتم 

وسایل و مواد: چسب چوب، بوراکس، آب، رنگ غذا، لیوان، کاسه، استوانه مدرج، ترازو
روش آزمایش

1- در یک لیوان بزرگ 30 میلی‌لیتر آب بریزید و 30 میلی‌لیتر چسب چوب به آن اضافه کنید؛ سپس آن را هم بزنید تا یکنواخت شود.

2- یک قاشق سوپ خوری از بوراکس و چند قطره رنگ غذا را در 60 میلی‌لیتر آب در یک کاسه حل کنید.

3- محتویات لیوان را به آرامی درون کاسه اضافه کنید و مرتب هم بزنید.

4- ماده ژله‌ای به دست آمده را با حرکت دست به شکل یک توپ در آورید.

5- با تغییر شرایط انجام واکنش (تغییر دمای آب) و افزودن مواد دیگر مانند نشاسته، آزمایش را تکرار، و توپ‌های ساخته شده را با هم مقایسه کنید.

افزودن هر یک از مواد زیر در نتیجه حاصل موثر است: بوراکس باعث بالا آمدن توپ می‌شود. چسب باعث می‌شود که اجزای توپ به هم بچسبند و نشاسته باعث می‌شود که توپ به دست یا زمین نچسبد. مقدار هر یک از این مواد بر کیفیت توپ حاصل تاثیر گذار است. در جدول زیر توپ‌هایی با مقادیر مختلفی از مواد اولیه تهیه شده و نتیجه حاصل ارائه شده است.

 پاسخ اطلاعات جمع‌آوری کنید صفحه 32 علوم هفتم 

برای ساخت هریک از وسایل زیر از چه موادی استفاده شده است؟ دلیل انتخاب هر ماده را بنویسید.

الف) دستاک (راکت) تنیس:

چوب و پلاستیک – چوب: چگال کم، پلاستیک: انعطاف پذیر

ب) قابلمه دسته دار:

فلز و پلاستیک – فلز: رسانایی گرمایی خوب، پلاستیک: نارسانای گرما

پ) کلاه ایمنی:

پلاستیک – چگال کم، عایق

ت) بدنه و در یخچال:

فلز و پلاستیک – فلز: استحکام بالا، پلاستیک: نارسانای گرما

ث) چرخ اتومبیل:

پلاستیک و فلز – پلاستیک: انعطاف پذیری، فلز: استحکام