خوب جهان را ببین
خودارزیابی صفحه 20
1- در بیت آخر شعر «صورتگر ماهر» به کدام یک از نام های خداوند اشاره شده است؟
دربیت آخر شعر (صورتگر ماهر) به کدام نام های خداوند اشاره شده؟ مصور – صورتگر – ماهر – بی تقلید
2- چه شگفتی های دیگری از زندگی مورچه می دانید؟ چه شگفتی های دیگری اززندگی مورچه می دانید؟
مورچه ها تقسیم کار دارند. آن هایی که جوان تر هستند از تخم ها پرستاری می کنند – بعضی ها نگهبان و بعضی ها کارگر هستند. بین مورچه ها برخی کشاورز و برخی برده و برخی دامدار و برخی گوشت خوارند. همچنین صدای مورچه جز صداهای بلند است.
3- چرا خداوند، در قرآن کریم، انسان را به اندیشیدن در شگفتی های خلقت دعوت می کند؟
چرا خداوند در قرآن کریم انسان را به اندیشیدن در شگفتی های خلقت دعوت می کند؟ چون شگفتی های آفرینش نشانه ای از قدرت خدا است. با اندیشیدن در این شگفتی ها به چیزهای زیادی پی می بریم و می فهمیم که جهان بر اساس نظم و قاعده خاصی آفریده شده است.
گفتگو صفحه 22
1- دربارە «شگفتی های آسمان»، از منابع مناسب، مطالبی را فراهم آورید و آن را در کلاس بخوانید و دربارە آن گفت وگو کنید.
امیر مؤمنان علیه‌السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی‌های آن می‌فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان‌ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف‌های آن را به هم آورد… و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب‌ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آنها، شماره سال‌ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد. پس در فضای هر آسمان، فلک آن را آفرید و زینتی از گوهرهای تابنده و ستارگان درخشنده به یار است… و تمامی ستارگان از ثابت و استوار، و گردنده و بی‌قرار، فرود آینده و بالا رونده، و نگران کننده و شادی آفرین را، تسلیم اوامر خود فرمود».
2- در ابیات زیر، «خفاش» و «طاووس» به عنوان نشانه به کار رفته اند؛ دربارە مفهوم نمادین هر یک از آن ها تحقیق و گفت وگو کنید.
نور خورشید در جهان، فاش است آفت از ضعف چشم خفاش است
طاووس را به نقش و نگاری که هست، خلق تحسین کنند و او خجل از پای زشت خویش
طاووس : نماد زیبایی و غرور
خفّاش : جهل و نادانی و شیطان
فعالیت های نوشتاری صفحه 22
1- در متن درس، کلمه هایی بیابید که یکی از حروف زیر، در آن ها به کار رفته باشد؛ سپس آن ها را بنویسید.
«ت، ط» ، «ث، س، ص»، «ق، غ»
«ق، غ»: غلام – سراغ – چراغ – قدرت – حدقه – عقل – نغز – برق – شوق – قاه قاه – تقلید – غیر
«ث، س، ص»: گوسفند – صحرا – سرگرم – مسافر – سراغ – اسرار – چسبیده – سنگین – سرخ – حواس – داس – جثّه – فصل – زمستان – استوار – سایبان – سبزی – خاص – صورتگر – تماثیل – سان – صفحه – هستی
«ت، ط»: نمی توانم – درخت – بی همتا – تاریکی – قدرت – شگفتی – تابان – می ترسند – متّحد – کشتزار – انگشت – طاووس – استوار – چتر – تشبیه – دسته – تماشا – اطراف – تماثیل – تصاویر
2- ارکان تشبیه را در هر یک از موارد زیر مشخص کنید.
الف) ملخ، دو پای داس مانند دارد که با آنها اشیا را برمی دارد.
الف) مشبه : دو پا
مشبه به : داس
وجه شبه : برداشتن اشیا
ادات تشبیه : مانند
ب) مهربان و ساده و بی کینه است مثل نوری در دل آیینه است
ب) مشبه : او [خدا]
مشبه به : نور
وجه شبه : روشنایی
ادات تشبیه : مثل
3- به کمک واژە زیر، یک تشبیه بنویسید، به طوری که همە ارکان تشبیه را دارا باشد.
خورشید: .................................
مشبه : امام زمان(عج)
مشبه به : خورشید پشت ابر
وجه شبه : غایب بودن
ادات تشبیه : همانند
4- شاعر در سرودە «صورتگر ماهر» به کدام پدیده های خلقت اشاره کرده است؟
فصل بهار
فرصتی برای اندیشیدن صفحه 28
1- درباره ارتباط محتوایی این داستان با مصراع «از محبّت خارها گل می‌شود» توضیح دهید.
داستان دور محور ایثار و از خود گذشتگی می‌چرخد. کشمکش اصلی داستان بین سه شخصیت گیاه، مرداب و سنگ است. سنگ و مرداب بر سر زندگی بخشیدن به یک گیاه در کشمکش هستند که به ظاهر در این کشمکش مرداب پیروز می‌شود و سنگ با ایثار جان خود به گیاه حیات تازه می‌بخشد.
2- به نظر شما چه عواملی سبب گردید، از دل سنگ، چشمه پاک و زلال جاری شود؟
محبت، ایثار و از خود گذشتگی، دوست داشتن دیگران، زندگی بخشی به دیگران، دیگر دوستی و…
