فصل چهاردهم علوم نهم

 جانوران مهره دار 

1- مهره داران در بخش از اسکلت داخلی خود ستون مهره دارند که بخش‌های دیگر اسکلت به آن متصل است

2- وجود اسکلت داخلی در مهره داران باعث تفاوت این جانور از نظر اندازه و قدرت با بقیه جانوران شده است

 3- مهره داران را به چند گروه تقسیم می کنند ?

1)ماهی ها

2) دوزیستان

3) خزندگان

4) پرندگان

5) پستانداران

4- ماهی ها دوکی شکل هستند یعنی سر و دوم آنها کشیده و میانه بدنشان پهن است

5-  چهار خصوصیت برای ماهی ها بنویسید ؟

1) آبشش دارند

2) بدنشان از پولک های لغزنده پوشیده شده است

3) تخمگذارند

4) بیشتر آن ها دوکی شکل هستند

6-  ماهی ها به دلیل داشتن آبشش و باله برای زندگی در آب سازگار شده اند

7- انواع باله در ماهی ها را بنویسید ؟

1) باله پشتی

2) باله شکمی

3) بالخ سینه ای

4) باله دمی

5) باله مخرجی

 8- ماهی ها به دو دسته ماهی های غضروفی و استخوانی تقسیم می شوند

9- در ماهی های غضروفی دهان در سطح شکمی بدن قرار دارند در حالی که در ماهی های استخوانی در جلو قرار دارند

10- چهار تفاوت ماهی های استخوانی و غضروفی در کدام اندام های ماهی دیده می‌شود ؟

1) دهان

2) دم

3) سرپوش آبشش

4) جنس اسکلت

11- کوسه ها دم نامتقارن داشته و سرپوش آبششی ندارند

12- خزندگان تخمگذارند ولی روی تخم هایشان نمی خواهند بلکه معمولاً آنها را در خاک مدفون می‌کنند

13- چرا به جانورانی نظیر قورباغه و سمندر دو زیست می گویند ؟

زیرا این جانور بخشی از عمر خود را در آب و بخشی را در خشکی زندگی میکند

14- سه تفاوت اصلی قورباغه و نوزاد قورباغه را بیان کنید ؟

 قورباغه بالغ گوشتخوار است و با شش نفس می‌کند و دم ندارد در حالی که نوزاد قورباغه گیاهخوار است و با آبشش تنفس می کند و دم بزرگی دارد

15- تنفس پوستی را تعریف کنید ؟

در تنفسی که در آن جانداران به کمک پوست نازک و مرطوب خود مقداری اکسیژن و کربن دی اکسید را با هوا مبادله کند ، تنفس پوستی میگویند .

16- قورباغه و وزغ در گروه دوزیستان بی دم و سمندر ها در گروه دوزیستان دم دار قرار می گیرند

17- کدام ویژگی خزندگان را برای زندگی در خشکی سازگار کرده است ؟

پوشش روی بدن که از پولک های سخت و با صفحات استخوانی پوشیده شده است

18- شکل بدن قورباغه کشیده و دراز و وزغ پهن است

19- تنوع خزندگان امروزی نسبت به خزندگان قدیمی کمتر است

20- سه خصوصیت برای خزندگان بنویسید ؟

1) با شش تنفس میکنند

2) تخمگذارند

3) بدن آنها پولک یا صفحه های سخت استخوانی دارد

21- دو فایده مار را بنویسید ؟

1) با تغذیه حشرات و موش در کنترل جمعیت آنها موثرند

2) از سم مار ها در تهیه دارو استفاده می شود

22- چرا به مار مارمولک و لاک پشت خزنده می گویند ؟

زیرا این جانوران دست و پای کوتاه دارند یا اصلاً ندارند به همین دلیل در هنگام حرکت بخش‌هایی از بدن به ویژه شکم روی زمین کشیده می شود

23- تفاوت مارهای سمی و غیرسمی چیست ؟

1) سر این مارها مثلثی شکل است و گردنی مشخص دارند ولی مارهای غیر سمی معمولاً سری گرد و گردنی نامشخص دارند.

2) دم مارهای سمی کوتاه است ولی مارهای غیر سمی دم بلندتری دارند

24- لاک پشت های دریایی در گروه خزندگان در بین مهره داران طبقه‌بندی می‌شوند

25- در پرندگان اندام حرکتی جلوی تبدیل به بال شده است

26- چه ویژگی هایی در پرندگان جهت پرواز کردن پدید آمده است ؟

1) استخوان های توخالی و محکمی دارند

2) بدن دوکی شکل دارند

3) مثانه ندارند

4) دستگاه تنفسی کاملی دارند

27- کیسه های هوادار پرندگان را تعریف کنید ؟

پرندگان علاوه بر شش کیسه های در کنار شش های خود دارند که سبب کارایی بیشتر شش ها در جذب اکسیژن می شود این کیسه ها ، کیسه های هوادار نامیده می‌شوند

28- پرهای پرندگان بر اساس شکل و نقش به سه گروه کرک پر ، پوش پر و شاه پر تقسیم می‌شوند 

29- کدام نوع از پرها استحکام بیشتری دارند ؟ چرا ؟

شاه پرها ، زیرا نقش مهمی در پرواز برای صعود و سقوط دارند و پر های بلندی محسوب می‌شوند

30- چهار مورد از خصوصیات پرندگان را نام ببرید ؟

1) بدنی پوشیده از پر دارند

2) تخم می گذارند و معمولا از تخم ها مراقبت می کنند

3) دستگاه تنفسی کاملی دارند

4) مثانه ندارند

31- پرندگان بر اساس شکل منقار و شکل پاها در سه گروه طبقه بندی می شوند

32- شکل منقار نشان می‌دهد پرنده چه میخورد و شکل پاها نشان دهنده محل زندگی پرنده است

33- خفاش پستانداری است که پرواز میکند 

34- بر اساس نوع پرورش جنین و نوزاد پستانداران به سه گروه تخمگذار ، کیسه دار و جفت دار تقسیم می‌شوند

35- پلاتی پوس نوعی پستاندار تخم گذار است

36- مراحل رشد جنین در کیسه داران را به اختصار بنویسید ؟

ابتدا جنین رشد خود را در رحم مادر شروع می‌کند . در آن از مواد مغذی همراه تخم اولیه (زرده) تغذیه می کند ؛ بعد از چند هفته نوزاد نارس متولد شده و خود را به درون کیسه مادر می رساند و از غدد شیری تغذیه می کند تا مراحل رشد و نمو کامل شود

37- مهمترین علت اینکه پلاتی پوس در گروه پستانداران قرار گرفته است چیست ؟

شیر دادن به نوزاد

 38- پستانداری که خون و مواد غذایی را از بند ناف مادری می‌گیرد پستاندار جفت دار نامیده می‌شود

 39- جفت را تعریف کنید ؟

جفت اندامی در رحم است که مواد غذایی و اکسیژن را از خون مادر می‌گیرد و به رگهای بنده ناف جنین می دهد

39- پستانداران بر اساس رژیم غذایی به چند دسته تقسیم می شوند ؟ برای هر کدام مثالی بزنید ؟

سه دسته :

1) گیاهخواران مانند : گوسفند

2) گوشتخواران مانند : پلنگ

3) همه چیز خوار ها مانند : انسان

40- کدام جانور می تواند محیط را از لاشه ها پاکسازی و نظافت کند ؟

کفتار

41- پستانداران نظیر سنجاب با پنهان کردن دانه ها و میوه های جنگلی در زیر زمین باعث روییدن آنها در فصل بهار می‌شوند

نکته : گرازها باغبان جنگل می نامند زیرا با دندان های بزرگشان خاک را برای یافتن غذا زیر و رو می کنند

42- اهمیت خرس و گراز را باهم مقایسه کنید :

اهمیت خرس :

با اینکه همه چیز خوارند اکثرا از دانه و میوه ها گیاهان استفاده می‌کنند پس از خوردن این دانه ها که در بدن خرس جذب نمی شود به همراه مدفوع که خود نوعی کود محسوب می‌شود روی خاک ریخته و با رسیدن رطوبت رویش پیدا کرده و سریع رشد می کنند .

اهمیت گراز :

از ریشه درختان تغذیه می کند . در حین خوردن غذاهای گیاهی خاک را شخم می زنند و باعث زیر و رو شدن خاک و پاشیده شدن آن روی دانه گیاه می شود به همین دلیل به آنها تراکتور طبیعت می گویند