چهره زمین 

---

---

 

 فعالیت صفحه 16 مطالعات اجتماعی  سال نهم 

 

1- زیست کره برای حیات به هر یک از سه بخش سنگ کره، آب کره و هوا کره چه نیازی دارد؟ توضیح دهید.

 

الف)سنگ کره:

 

1) ارتباط دهنده میان هواکُره، آ بکُره و زیست کُره است.

 

2) تأمین کننده خاک برای کشاورزی، چراگاه ، کشتزار لانه سازی و.. برای جانوران زیست کره

 

ب) آب کره:

 

1) منشاء حیات درکره زمین هستند.

 

2). گازها ی حل شده در اقیانوس ها مخزن گازهای کره زمین هستند. که برای ادامه زندگی بسیاری از گونه

های حیات در زیر آب، ضروری اند

 

3) آب دریاها نقش مهمی در چگونگی آب و هوای جهان دارد.

 

4) تعدیل کننده آب وهوا ی کره زمین است . که همه این موارد برای زیست کره لازم است.

 

ج) هواکره

 

1) لایه گاز اُزن پوششی است برای زمین در برابر پرتوهای فرابنفش آمده از خورشید.

 

2) امکان جابجایی برخی گازهای ارزشمند مانند بخار آب را فراهم میکند.

 

3) هواکره باعث می شود تا شهاب وارهای کوچک پیش از برخورد با زمین در آسمان بسوزند.

 

4) هواکره در متعادل کردن دمای زمین هم موثر است. اگر چنین پدیده ای نبود، میانگین دمای زمین بجای 15

درجه ی سانتی گراد که اکنون است، باید 18 - درجه می شد که در این دما امکان پدیدار شدن زیست کره

بسیار ضعیف بود. (در این پدیده که اثر گلخانه ای نام دارد گرمایی که از سطح زمین بیرون رفته است در میان

مولکول های هواکره نگه داشته می شود. بخار آب، دی اکسید کربن، متان و اوزون از گازهای گلخانه ای اصلی

در هواکره زمین اند. )

 

2- آیات قرآن کریم را بخوانید و ارتباط آنها را با این درس توضیح دهید.

 

- آیه 29 سوره شورا:

 

در قران کریم در آیه 29 سوره شوری می فرمایند(از نشانه های خداست آفرینش آسمان ها و زمین و

جنبندگانی که در آنها خلق و پراکنده نموده است) می بینی که دراین آیه از جنبندگان و موجوداتی یاد شده که

در آسمانها زندگی میکنند. پس بیرون از کره زمین هم موجودات زنده دیگری وجود دارند . اما در این باره که این

موجودات زنده انسان اند یا نه قران سخنی نمی گوید.
 

دانشمندان در تحقیقات گسترده خود به دنبال پاسخ به این سؤال هستند که آیا موجودات زنده، نبات، اب،

تمدن، در کرات دیگر وجود دارد یا نه؟ حضرت علی(ع) می فرمایند:" این ستارگان شهرهایی هستند مانند شهر

های روی زمین و هر شهری با شهر دیگر با ستونی از نور مربوط می شود."

 

- آیه 22 سوره بقره:

 

اشاره به زمین ونیروى جاذبه اش که به شما اجازه حرکت و استراحت و ساختن خانه و لانه و تهیه باغ ها و

زراعت ها و انواع وسائل زندگى مى دهد، نعمت دیگرى است، هیچ فکر کرده اید که اگر جاذبه زمین نبود در یک

چشم بر هم زدن همه ما و وسائل زندگیمان بر اثر حرکت دورانى زمین به فضا پرتاپ و در فضا سرگردان مى

شد! سپس به نعمت آسمان مى پردازد و مى گوید: (و السماء بِناء). « آسمان را همچون سقفى بر بالاى سر

شما قرار داد » که همان جو زمین است، یعنى قشر هواى متراکمى که دور تا دور کره زمین را پوشانده، و طبق

نظریه منظور از کلمه « سماء » دانشمندان ضخامت آن، چند صد کیلومتر است. اگر این قشر مخصوص هوا که

همچون سقفى بلورین، اطراف ما را احاطه کرده نبود، زمین دائما در معرض رگبار سنگهاى پراکنده آسمانى بود

و عملا آرامش از مردم جهان سلب مى شد.

 

 آب فراوان ، هوای پاک 

---

---

 

 فعالیت صفحه ۲۲ 

 

١- با توجه به نقشه صفحه ٢١، بگویید نیوفوندلند و شرق ژاپن، که از مناطق مهم ماهیگیری جهان هستند، در

محل تلاقی کدام جریان‌های دریایی قرار دارند.

 

در محل تلاقی جریان گلف استریم – کوروشیو قرار دارند

 

۲- چرا سفر به اعماق اقیانوس‌ها دشوارتر از صعود به قله‌هاست؟ چند دلیل ذکر کنید.

 

به دلیل فشار بسیار زیاد آب، تاریکی و دمای کم در اعماق آب و نبودن وسایل و تجهیزات پیشرفته کاوش‌های

علمی را با دشواری‌های زیادی روبرو کرده است.

 

۳- کاربرگه شماره (٣) را در کلاس انجام دهید.

 

پاسخ در قسمت کاربرگ ها

 

 پراکندگی زیست بوم های جهان 

---

---

 

 فعّالیت صفحه 32 مطالعات اجتماعی  سال نهم 

 

1- با توجه به راهنمای نقشه، نام زیست بوم های توندرا، تایگا، جنگل های بارانی استوایی، ساوان و بیابان را

روی نقشه در محل مربوط بنویسید.

 

2- با توجه به نقشهٔ صفحهٔ پیش و با مراجعه به یک اطلس، بگویید که جنگل های بارانی استوایی در کدام قاره

ها و کشورها، وجود دارند و کدام کشور، بیشترین وسعت جنگل های بارانی استوایی را دارد.

 

جنگل‌های گرمسیری در نوار گرداگرد استوا قرار دارند، اکثراً در منطقه بین مدار راس‌السرطان (23.5 درجه عرض

جغرافیایی) و مدار راس‌الجدی (23.5 درجه عرض جغرافیایی) قرار دارند. این 3000 مایل (4800 کیلومتر) نوار پهن

استوا نامیده می‌شود.

 

در آمریکای مرکزی و جنوبی: هندوراس، کوبا، کلمبیا، اکوادور، برزیل، پرو، ونزوئلا

 

در آفریقا: کشورهای گابون، کنگو، زئیر، کامرو، نیجریه، غنا، ساحل عاج، لیبریا، سیرالیون، گینه و ماداگاسکار

 

در آسیا: هند، برمه، تایلند، کامبوج، مالزی، فیلیپین، قسمت‌هایی از چین و اندونزی

 

استرالیا: کشور استرالیا، گینه نو و بیشترین وسعت جنگل‌های بارانی استوایی را کشور برزیل دارد.

 جمعیت جهان 

---

---

 

 فعالیت صفحه 45 مطالعات اجتماعی  سال نهم 

 

1ــ با استفاده از نقشه پراکندگی جمعیت و جدول بالا، ابتدا نوع تراکم جمعیت (زیاد یا کم) را در مکانهای زیر

مشخص کنید و سپس با توجه به دانسته های خود از سال گذشته علت این نوع تراکم را در هر کشور

بنویسید.

کشور	نوع تراکم	علت
بنگلادش	زیاد	آب وهوای گرم ومرطوب،خاک حاصلخیز، باران فراوان و رودهای پرآب
ژاپن	زیاد	آب وهوای گرم ومرطوب،خاک حاصلخیز، باران فراوان و پیشرفت علم وصنعت
لیبی و چاد	کم	آب وهوای گرم وخشک، باران کم، نامناسب بودن خاک، تبخیرشدید
سیبری	کم	آب وهوای بسیارسرد وخشک، کمبود باران
آلمان	زیاد	آب وهوای معتدل، خاک های حاصلخیز، سرزمین های پست وهموار، باران فراوان،پیشرفت علم وصنعت
استرالیا	کم	سرزمین خشک وکم باران، خاک های نامرغوب
کانادا	کم	آب وهوای سرد، بارندگی کم، زمین های یخ بسته وسیع

 

2- پرس و جو کنید پرجمعیت ترین کشورهای جهان به ترتیب از رتبهٔ اوّل تا هفتم کدام کشورها هستند و چقدر

جمعیت دارند؟

 

نام کشور	رتبه	جمعیت
چین	1	١٬۴۰۶٬۴۴۲٬۴۹۸
هند	2	١٬۳۹۰٬۳۶۲٬۰۲۳
آمریکا	3	٣۳۳٬۳۲۶٬٠۲۴
اندونزی	4	٢۷۷٬۰۱۶٬۶۷۸
پاکستان	5	٢۲۶٬١۶۰٬۲۵۳
نیجریه	6	٢١٩٬۴۶٣٬٨۶٢
برزیل	7	٢١٣٬۵١٠٬۴٩٢

---

 بی عدالتی و نابرابری در جهان 

---

---

 

 فعّالیت صفحه 48 مطالعات اجتماعی  سال نهم 

 

1- درباره علل و عوامل نابرابری توسعهٔ انسانی در جهان گفت و گو کنید. به نظر شما کدام عوامل مهم ترند؟

چرا؟

 

عوامل خارجی: کشور های قدرتمند و سلطه گر از طریق استعمار و به اشکال مختلف از منابع سایر کشورها

به سود خود استفاده کرده و مانع پیشرفت آنها شده اند. مستعمره کردن کشورها در گذشته، اشغال نظامی

کشورها یا دخالت و نفوذ در امور داخلی آنها به شیوه های مختلف و جلوگیری از استقلال سیاسی و اقتصادی

آنها  که تا امروز نیز ادامه دارد  از جمله علل خارجی نابرابری است.

 

عوامل داخلی: حکومت های ستمگر و وابسته که منافع و منابع کشور را در اختیار بیگانگان قرار می دهند و

برای حفظ منافع خود، به ملت و کشورشان نیز بی توجه اند، جنگ ها و کشمکش های داخلی، فرهنگ و باور

های غلط، بی سوادی و نا آگاهی مردم، غفلت از استعدادها و فرهنگ خود، نداشتن ایمان و پشتکار و اراده

برای تغییر وضع و نبودن وحدت و مشارکت بین مردم، از جمله علل داخلی نابرابری به حساب می آیند

 

 ایرانی متحد و یکپارچه 

---

---

 

 فعالیت صفحه 56 مطالعات اجتماعی  سال نهم 

 

1- کاربرگهٔ شمارهٔ (٧) را انجام دهید.

 

پاسخ در قسمت کاربرگ ها

---

 

 فعّالیت صفحه 57 مطالعات اجتماعی  سال نهم 

 

2- پس از مطالعهٔ متن توضیح دهید که با تأسیس حکومت صفوی، چه تغییرات مهم سیاسی، اجتماعی و

مذهبی در ایران ایجاد شد.

 

تغییرات سیاسی : تشکیل حکومت واحد و قدرتمند - دفع دشمنان خارجی(عثمانی ها و ازبکان)

 

مذهبی: رسمی شدن مذهب تشیع و ایجاد وحدت دینی

 

اجتماعی: ایجاد وحدت بیشتر در کشور.

 

 اوضاع اجتماعی، اقتصادی، علمی 

 و فرهنگی ایران در عصر صفوی 

---

---

 

 فعّالیت صفحه 65  مطالعات اجتماعی  سال نهم

 

1 متن را مطالعه کنید:

 

الف) سه عامل گسترش تجارت در عصر صفوی را بیان کنید.

 

1- امنیت و آرامش نسبی درکشور و ثبات سیاسی که بازرگانان احساس امنیت داشتند

 

2-برقراری رابطه سیاسی و اقتصادی با دنیا

 

3-یکسان سازی واحدهای اندازه گیری

 

4- ایجاد راه ها

 

ب) سه منبع عمدهٔ درآمد حکومت صفوی را ذکر کنید.

 

تجارت،  مالیات ،  صنایع مختلف مثل ریسندگی و بافندگی

 

 تلاش برای حفظ استقلال و اتحاد سیاسی ایران 

---

---

 

فعّالیت صفحه 71 مطالعات اجتماعی  سال نهم درس یازدهم 

 

1 با مطالعهٔ درس و راهنمایی دبیر خود، دلایل و عوامل مهم نابسامانی اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران در

دوران افشاریه را بررسی و تحلیل کنید.

 

الف)مشغولیت نادر به جنگ های داخلی و خارجی و در نتیجه تحمیل مالیات سنگین بر مردم از دلایل آشفتگی

سیاسی واقتصادی آن دوره بود.

 

ب)بعلت رفتن مردم و کشاورزان به جنگ عمران و آبادانی صورت نگرفت.

---

 در جست وجوی پیشرفت و رهایی از سلطهٔ خارجی 

---

---

 

 فعّالیت صفحه 77   مطالعات اجتماعی  سال نهم درس دوازدهم

 

١ چرا عباس میرزا به فکر نوسازی و اصلاح کشور افتاد؟

 

عباس میرزا در جریان جنگ با روسیه شاهد پیشرفتهای علمی، صنعتی و نظامی آن کشور و دیگر

کشورهایاروپایی شد و متوجه شد که با وجود تعداد زیاد سپاهیان ایران و دلاوری و فداکاری آنها، روسها به دلیل

برخورداری از دانش و تجهیزات پیشرفته نظامی پیروز شدند. سرانجام به این نتیجه رسید کهباید تغییراتی در

کشور ایجاد کند.

 

2 فکر می کنید اگر یک کشور از دشمن خود درخواست کمک کند، دشمن تمام تجربه ها و دانش موردنیاز برای

اصلاح یا پیشرفت آن کشور را در اختیارش قرار می دهد؟ چرا؟

 

خیر ، زیرا هر کشوری به فکر منافع خود میباشد

 

3 به نظر شما، چرا اگر کشوری به سلاح علم و دانش مجهّز نباشد، نمی تواند قوی شود و در مقابل

دشمنانش، مقتدرانه بایستد؟

 

زیرا پیشرفت در نیازمند علم و دانش است و برای قوی بودن هر کشوری به پیشرفت نیاز دارد 

 نهضت مشروطه 

---

---

 

 فعّالیت صفحه 85 مطالعات اجتماعی  سال نهم درس سیزدهم