میراث فرهنگی ایران در عصر سلجوقی
1- چرا سلجوقیان در میان سه سلسله ترک تبار از اهمیت بیشتری برخوردار بودند؟
سلجوقیان هم به سبب تأثیری که در تحولات ایران و سایر سرزمین‌های اسلامی و هم به سبب وسعت قلمروشان، اهمیت بیشتری داشتند.
2- سلجوقیان تشکیلات حکومت خود را چگونه پایه‌گذاری کردند؟
سلجوقیان تشکیلات اداری و حکومتی خود را بر اساس تشکیلاتی که از سامانیان و غزنویان به جای مانده بود، پایه گذاری کردند. البته تشکیلات آن دوره‌ها نیز بر گرفته از نظام اداری و حکومتی ایران باستان بود و در هر دوره تغییراتی نیز در آن پدید می‌آمد.
3- در دوره سلجوقیان سلاطین برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود چه می‌کردند؟
سعی می‌کردند خود را مطیع و پشتیبان دستگاه خلافت نشان دهند.
4- سلاطین در دوره سلجوقیان چگونه بر مردم حکومت می‌کردند؟
با ظلم و خودکامگی حکومت می‌کردند و منتقدان و مخالفان خود را به سختی مجازات می‌کردند. سلاطین زندگی پر تجملی داشتند و صاحب املاک و ثروت زیادی بودند.
5- حکومت سلجوقی قدرت و عظمت خود را چگونه به دست آورده بود؟
با سیاست و کفایت وزیران ایرانی به دست آورده بود.
6- چرا سلجوقیان ناگزیر بودند برای اداره قلمرو خود از وزیران ایرانی استفاده کنند؟
سلجوقیان مردمانی گله دار و بیابان گرد بودند که با زور شمشیر، امور سیاسی و نظامی را در اختیار گرفتند، آنها از شهرنشینی و کشورداری بی خبر بودند و برای اداره قلمرو پهناور خود ناگزیر شدند از وزیران ایرانی استفاده کنند.
7- عمیدالملک کندری که بود؟
وزیر سلطان طغرل بود که نقشی موثر در موفقیت‌های او داشت.
8- خواجه نظام الملک که بود؟
وزیر آلب ارسلان و ملکشاه بود، او چنان قدرت و نفوذی داشت که کمتر کاری بدون صلاحدید و مشورت او انجام می‌گرفت.
9- در دوره سلجوقیان وزیران ایرانی چه نقشی در اداره امپراتوری سلجوقی داشتند؟
در نتیجه تدبیر و مدیریت این وزیران، اوضاع اقتصادی و فرهنگی بهتر شد و کشاورزی، بازرگانی، صنعت، هنر و معماری رشد زیادی کرد.
10- یکی از وظایف مهم وزیران در دوره سلجوقی را بنویسید.
تنظیم رابطه‌ی سلطان با خلیفه و دیگر فرمانروایا
11- دوره سلجوقیان از چه نظر در تاریخ ایران از دوره‌های برجسته محسوب می‌شود؟
از نظر گسترش دانش و هنر و ادب
12- چرا مدارس نظامیه به این نام معروف شدند؟ و این مدارس در کدام شهرها بنا شدند؟
خواجه نظام الملک مدارسی در شهرهای مختلف بنیان گذاشت که همگی آنها نظامیه خوانده می‌شدند و مهم‌ترین آنها نظامیه‌های نیشابور، اصفهان و بغداد بودند.
13- مدارس نظامیه چه ویژگی‌هایی داشتند؟
در مدارس نظامیه به مدرسان، مدیران و کارکنان نظامیه‌ها، حقوق پرداخت می‌شد. این مدارس مقررات خاصی داشتند و استادان و شاگردان با دقت خاصی گزینش می‌شدند و رقابت شدیدی برای رسیدن به مقام استادی در این مدارس وجود داشت
14- چه عاملی موجب رواج زبان فارسی در هندوستان شد؟
لشکرکشی‌های محمود غزنوی و جانشینانش به هندوستان، موجب زبان فارسی در زبان فارسی در آن دیار شد
15- در ابتدای دوره سلجوقی، نامه‌ها و فرمان‌های حکومتی به چه زبانی بود؟
نامه‌ها و فرمان‌های حکومتی و دفترهای دیوانی از عربی به فارسی تغییر کرد. به دنبال آن تعداد بیشتری از مورخان و دانشمندان علاقه‌مند به نوشتن کتاب‌های خود به زبان فارسی شدند.
16- چرا در دوره سلجوقی شهر و شهرنشینی گسترش یافت؟
به سبب آرامش و رونق بازرگانی.
17- پایتخت‌های سلجوقیان را نام ببرید؟
ری، نیشابور و اصفهان که پایتخت‌های سلجوقیان بودند از شهرهای آباد آن دوره محسوب می‌شدند
18- در دوره سلجوقی ایرانیان چه ابتکار خاصی در ساختن مساجد به کار می‌بردند؟
در ساختن مساجد ایرانی ابتکار خاصی به کار رفت و حیاط و چهار ایوان اطراف آن معمول گردید. در ساختن انواع گنبدها، برج‌ها و مناره‌ها، کاروانسراها و مدارس نیز الگوهای جدیدی در معماری به کار گرفته شد
19- نمونه‌هایی از جلوه‌های مهم هنر دوره سلجوقی را بنویسید؟
ساختن ظروف سفالین لعاب دار و بدون لعاب و ظروف زرین فام یا طلایی که با نقش و نگار‌های مختلف تزیین شده از جلوه‌های مهم هنر دوره سلجوقی بود
20- کدام یک از هنرهای ایرانی در دوره سلجوقی گسترش یافت؟
فلز کاری، خوشنویسی، تذهیب و ساختن جلد کتاب از چرم و نقش انداختن بر روی آن نیز گسترش یافته بود.
-در رأس حکومت سلجوقی سلطان قرار داشت.
- از مهم‌ترین مقام‌های که در عهد سلجوقیان وجود داشت، مقام وزارت بود
-عالم بزرگ ایرانی به نام امام محمد غزالی از استادان نظامیه بود.
-شاعر معروف ایرانی به نام سعدی از دانش آموختگان مدارس نظامیه بود.
-بزرگترین مرکز علمی، ادبی و مذهبی در دوره سلجوقی خراسان بود.
- در قرن پنجم و ششم هجری، زبان ترکی که زبان فرمانروایان بود نیز در ایران رواج پیدا کرد
-در قرن پنجم تا هفتم هجری، آجر کاری و کاشی کاری در بناها به اوج زیبایی و شکوفایی رسید.
-از ابتکارات مهم معماران ایرانی کاشی کاری برای تزیین بناها بود.
- دانیال رضایی
- در تاریخ: دوشنبه, ۲۳ فروردين ۱۴۰۰
