فرهنگ
1- تعاریف فرهنگ چیست ؟
الف) فرهنگ را می توان شیوه ی مشترک زندگی در یک جامعه دانست .
ب) فرهنگ را آگاهی و اندیشه ی مشترک اعضای یک جامعه نیز می گویند .
2- رابطه ی جامعه و فرهنگ را بیان کنید؟
جامعه بدون فرهنگ وجود ندارد و فرهنگ هم بدون جامعه به وجود نمی آید .
جامعه به منزله سخت افزار رایانه وفرهنگ به منزله نرم افزار های آن است که این دو بدون یکدیگر کار آیی نخواهند داشت.
3- اجتماعی شدن یا جامعه پذیری چیست ؟
اجتماعی شدن فرایندی طولانی مدت از تولد تا آخر عمر است که افراد از طریق آن ، زندگی در جامعه را می آموزند و خود را با ان منطبق می کنند .
4- چرا اجتماعی شدن فرایندی بسیار مهم در زندگی است؟
زیرا بدون آن ، افراد نمی توانند به زندگی در جامعه ادامه دهند .در یک جامعه ، هر فرد عقاید و باورها ، رسوم ، قوانین و حتی چگونگی پاسخ دادن به غرایز را از دیگران می آموزد و به افراد دیگر یاد می دهد .
5- فرایند اجتماعی شدن نخست در کجا رخ می دهد ؟ چگونه ؟ با ذکر مثال ؟
در خانواده - پدر و مادر به کودک یاد می دهند که چطور صحبت کند ، چگونه غذا بخورد و در نشست و برخاست چه آدابی را رعایت کند ، چگونه به مهمان سلام و تعارف کند ، چگونه در مراسم مختلف مثل جشن ها یا عزاداری ها شرکت کند و چه بپوشد و چگونه رفتار کند ، در موقع خمیازه کشید دست را جلوی دهانش بگیرد یا پاهایش را جلوی افراد بزرگ تر دراز نکند و موقع غذا خوردن ، دهانش صدا ندهد
6- با بزرگ تر شدن فرد ، علاوه بر خانواده ، چه عوامل دیگری در فرایند اجتماعی شدن فرد موثر است؟
رسانه های جمعی ،دوستان و گروه همسالان و برنامه های آموزشی و تربیتی مدرسه نیز چگونگی زندگی در جامعه و سازگاری با ان را به تدریج به او می آموزند .این فرایند بعدها با رفتن به دانشگاه ، خدمت سربازی ، محل کار و ..... ادامه پیدا می کند .
7- در فرایند اجتماعی شدن ، مهم ترین لایه های فرهنگ که به افراد آموخته می شوند چیست؟
نمادها ، هنجارها ، ارزش ها و عقاید .
8- انواع لایه ها ی فرهنگ یک جامعه رابیان کنید؟ با ذکر مثال؟
1) لایه های خارجی یا بیرونی (ظاهری) مانند: نمادها و هنجارها
2) لایه های دورنی و عمیق مانند: ارزش ها و عقاید
9- کاربرد نماد چیست؟با ذکر مثال بیان کنید.
هر جامعه ای برای انتقال معانی مورد نظر خود از انواع معینی از نمادها استفاده می کند . زبان گفتاری و نوشتاری ، همه ی اشیا و دست ساخته های انسان مانند تصاویر ، پوشاک ، خوراک ، ساختمان ها و همچنین رفتارهای او ، نقش نمادین دارند .
10- هنجار چیست؟
هنجارها ، رفتارهای معینی هستند که در یک گروه یا جامعه پذیرفته شده و متداول اند . به عبارت دیگر به قواعد و شیوه های مورد قبول یک جامعه برای انجام دادن کارها ی مختلف ، هنجار می گویند . برای مثال ، ما وقتی به هم می رسیم سلام می کنیم ،وقتی می خواهیم غذا بخوریم یا وارد جایی شویم به هم تعارف می کنیم .
-11هنجارها چه مواردی را شامل می شوند ؟
هنجارها در اقع همه ی عادت ها ، آداب و رسوم اجتماعی ، مناسک مذهبی ، قواعد ، قوانین ومقررات را در بر می گیرد
12- رابطه ی هنجارها و زندگی اجتماعی چیست؟
زندگی اجتماعی بدون وجود هنجارها ادامه پیدا نمی کند و هنجارها به روابط اجتماعیسامان می بخشند . افراد یک جامعهخود را ملزم می بینند از هنجارها پیروی کنند تا جامعه آنها را به عضویت بپذیرد
13- مهم ترین دلایل پیروی از هنجارها را بیان کنید؟
ارزش دانستن و اعتقاد به آنها ، حفظ آبرو و احترام یا ترس از مجازات .اگر افراد از هنجارها یا شیوه های مورد قبول گروه یا جامعه پیروی نکنند، مجازات می شوند . این مجازات ممکن است به صورت سرزنش خود یا دیگران ، پوزخند ف تمسخر ، طرد کردن و محروم نمودن ، متلک گفتن یامجازات های رسمی و قانونی باشد
14- پیروی نکردن از هنجارها ، چه عواقبی برای افراد دارد؟
اگر افراد از هنجارها یا شیوه های مورد قبول گروه یا جامعه پیروی نکنند، مجازات می شوند . این مجازات ممکن است به صورت سرزنش خود یا دیگران ، پوزخند ف تمسخر ، طرد کردن و محروم نمودن ، متلک گفتن یامجازات های رسمی و قانونی باشد .
15- ارزش چیست؟
ارزش یعنی خوب و بد ، زشت و زیبا و مطلوب یا نامطلوب دانستن امور مختلف .
16- رابطه ی ارزش ها و هنجارها را بنویسید ؟ با ذکر مثال؟
ارزش ها زمینه ی شکل گیری هنجارها را ایجاد می کنند و جهت دهنده یرفتارها هستند . افراد بر مبنای ارزش هایی که به آنها معتقدند ، عمل می کنند . برای مثال ، کسی که پرهیز از اسراف را کار خوب و درستیمی داند و آن را ارزش تلقی می کند ، اگر در عمل هم از اسراف بپرهیزد، هنجارش طبق این ارزش بوده است .
17- منظور از ارزش های اجتماعی چیست؟ با ذکر مثال؟
ارزش های اجتماعی ، ارزش هایی هستند که مورد توجه اکثر افراد جامعه اندو افراد به عملی شدن آنها تمایل دارند . برای مثال ، برای یک تیم ورزشی ، پیروزی در مسابقه و برای یک ملت دفاع از کشور خود و مقابله بادشمنان ، ارزش های اجتماعی هستند.
18- بخش مهمی از فرهنگ هر جامعه را چه چیز تشکیل می دهد؟
بخش مهمی از فرهنگ جامعه را عقاید و باورهای آن شکل می دهد.
19- با ذکر یک مثال توضیح دهید چه رابطه ای بین عقاید و هنجارها و ارزش ها وجود دارد؟
بخش مهمی از فرهنگ جامعه راعقاید و باورهای آن شکل می دهد . برای مثال در جامعه ای که عقاید دینی دارد ، هنجارها ، نمادها و ارزش هایی بر مبنای آن عقاید شکل میگیرد . به عکس در جامعه ای که زندگی را فقط به این دنیا محدود می داند و به آخرت اعتقادی ندارد ، هنجارها و ارزش های متناسب با همانجامعه پدید می آیند .
20- عقاید اسلامی برای مسلمانان چه نقشی دارد؟
اعتقادات اسلامی ، ملاکی است که با آن هنجارها و ارزش ها را می سنجیم و هر کدام راکه با این اصول اعتقادی سازگاری ندارند ، طرد می کنیم .
21- هر یک از هنجارهای زیر مبتنی بر کدام ارزشها و عقاید است؟ توضیح دهید .
الف) برخی نانوایی ها ، شب ها ی جمعه یک یا چند تنور نان خود را به صورت رایگان و صلواتی به مردم می دهند.
( ارزش های دینی – کمک به دیگران و انسان دوستی )
ب) مردها در هنگام ورود به خانه دیگران با صدای بلند یا االله می گویند .
( ارزش های عرفی و دینی ، ماشاالله میگویند )
ج) افراد در موقع دیدن کودک ، ماشااالله می گویند
( ارزش های دینی – چشم زخم )
- فرهنگ جامعه شیوه زندگی آن جامعه است .
- فرهنگ پدیده ای آموختنی است ، یعنی از طریق زن به ارث نمی رسد .
- فرهنگ از راه آموزش و تربیت از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود .
- فرهنگ در جریان (فرایند) اجتماعی شدن آموخته می شود .
- فرایند اجتماعی شدن ، نخست در خانواده رخ می دهد.
- اولین و مهم ترین کانون اجتماعی شدن فرد خانواده است .
- نماد در جریان روابط اجتماعی به وجود می آید
- هنجارها به روابط اجتماعی سامان می بخشد
