ایرانی متحد و یکپارچه
1- اوضاع سیاسی ایران هنگام تأسیس حکومت صفوی چگونه بود؟
هنگام به قدرت رسیدن صفویان، کشور ما حکومت واحد و قدرتمندی نداشت و دچار تفرقه و تجزیه شده بود – حاکمان بخش های مختلف ایران با هم درگیر جنگ بودند – امنیت و آرامش شهرها وروستاها از بین رفته بود .
-2همزمان با حکومت صفویان کدام حکومت های همسایه در فکر گسترش قلمرو خود بودند ؟
امپراتوری عثمانی که با حمله های پیاپی به سرزمین های همجوار ، بر قلمرو خود می افزود . سلطان عثمانی خود را خلیفه ی مسلمانان می دانست و به ایران نیز طمع داشت . درشمال شرق ایران (ماوراالنهر) ، اُزبک ها قدرت گرفته بودند و به مرزهای ایران می تاختند .
3- شیخ صفی که بود ؟
شیخ صفی از صوفیان معروف زمان خود بود که پیروان و و هواداران زیادی داشت و خانقاهش در اردبیل مورد توجه مردم و حاکمان محلی بود .
4- مهم ترین طرفداران خانقاه شیخ صفی چه کسانی بودند؟
مهم ترین طرفداران خانقاه شیخ صفی ایل های ترک بودند که به قزلباش شهرت داشتند .
5- شاه اسماعیل صفوی چگونه خود را شاه ایران خواند ؟
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6- اقدامات شاه اسماعیل صفوی را بنویسید؟
1) رسمی کردن مذهب شیعه
2) ازمیان برداشتن حاکمان مناطق مختلف
3) شکست اُزبکها در خراسان
4) مسلط شدن بر سراسر ایران .
-7چگونه قلمرو حکومت صفوی به حدود قلمرو دوره ساسانیان رسید ؟
در نتیجه موفقیت های سیاسی و نظامی شاه اسماعیل ،حکومت کشور ما یکپارچه و نیرومند شد به طوریکه قلمرو آن به حدود قلمرو دور ساسانیان رسید.
8- چرا سلطان عثمانی در زمان شاه اسماعیل به ایران حمله کرد ؟
چون از شکل گیری سلسله قدرتمند و شیعه مذهب صفویهناخشنود بود .
9- جنگ چالدران را توضیح دهید وعلت شکست ایران دراین جنگ چه بود؟
در جنگی که میان سپاهیان دو کشور ایران و عثمانی در چالدران ( نزدیکی شهر خوی امروزی ) رخ داد ، شاه اسماعیل و سربازانش شجاعت زیادی نشان دادند اما سپاه عثمانی به کمک سلاح های آتشین مانند توپ و تفنگ که سپاه ایران از آنها بی بهره بود پیروز شد .
10- پس از شاه اسماعیل چه کسی به حکومت رسید ؟ و چه کرد ؟
پسرش تهماسب به حکومت رسید . او با سرو سامان دادن به اوضاع داخلی و دفع حمله های اُزبکان و دولت عثمانی ، موفق شد حکومت صفوی را تثبیت و تحکیم کند
11- چرا شاه تهماسب پایتخت خودرا از تبریز به قزوین انتقال داد ؟
زیرا تبریز همواره در معرض هجوم سپاه عثمانی بود .
12- شاه عباس اول پس از به قدرت رسیدن چه کرد؟
او اُزبک ها و عثمانیان را شکست داد و تا پشت مرزهای ایران عقب راند . همچنین پایتخت را از قزوین به اصفهان در مرکز ایران منتقل کرد و برای آبادانی آن بسیار کوشید .
13- چه عواملی موجب شد سلسله ی صفوی پس از شاه عباس اول از داشتن پادشاهی لایق و توانمند محروم بماند ؟
1) سیاست کُشتن و کور کردن شاهزادگان
2) باز داشتن آنها از حکومت ولایت ها
3) آموختن شیوه ی کشور داری .
-14چرا پس از شاه عباس اول امور حکومت مختل شد و هرج و مرج کشور را فرا گرفت؟
در نتیجه ی ضعف و بی لیاقتی شاهان ، مقام های کشوری و لشکری دچار اختلاف و درگیری شدند و از انجام دادن مسئولیت های مهم خود بازماندند .
15- چرا شاه سلطان حسین صفوی تسلیم محمود افغان شد ؟
در شرایط نابسامانی کشور ، گروهی از افغان ها در قندهار سر به شورش برداشتند و پس از پیروزی بر حاکم آن ولایت به سوی اصفهان حرکت کردند . سلطان حسین صفوی که نمی توانست با این گروه شورشی کوچک مقابله کند ، پس از چند ماه محاصره ، به ناچار تسلیم شد و به این ترتیب محمود افغان سردسته ی شورشیان بر پایتخت وقسمت هایی از ایران مسلط شد .
16- کدام شهرها پایتخت صفویان بودند ؟
تبریز – قزوین – اصفهان .
17- علت تغییر پایتخت صفویان را توضیح دهید ؟
تغییر پایتخت از شهر تبریز به قزوین :
زیرا تبریز همواره در معرض هجوم سپاه عثمانی بود - عدم تهدید پایتخت در قزوین از سوی عثمانیها یا ازبکان- مناسب بودن موقعیت جغرافیایی واستراتژیکی شهر قزوین
تغییر پایتخت از قزوین به اصفهان :
اصفهان دارای مرکزیت جغرافیایی در ایران بود همچنین در مسیر راههای بزرگ بازرگانی قدیم قرارداشت - فراهم بودن شرایط اقتصادی (راه) ، سیاسی (مرکزیت) و کشاورزی (آب)
18- دلایل سیاسی و نظامی ضعف و فروپاشی حکومت صفوی چه بود؟
- ضعف و بی لیاقتی شاهان پس از شاه عباس
– اختلاف و درگیری بین مقام های کشوری و لشکری
- دخالت درباریان سودجو در امور کشور
- دور نگه داشتن و عدم تربیت صحیح شاهزادگان
-مالیات های سنگین .
19- در رأس حکومت صفوی چه کسانی قرار داشتند (به ترتیب) ؟
- شاه
- وزیر بزرگ (اعتماد الدوله)
- فرماندهان نظامی .
20- وزیر بزرگ چه وظیفه ای داشت ؟
او مسئول امور اداری و مالی کشور بود اما در مقابل شاه قدرت و اختیار چندانی نداشت .
21- فرماندهان نظامی چه مسئولیتی داشتند ؟
علاوه بر فرماندهی سپاه ، معمولاً حاکم ولایت های مهم نیز بودند .
22- شاه عباس اول برای تقویت حکومت مرکزی چه کرد ؟
برای تقویت حکومت مرکزی و جلوگیری از نافرمانی و بی نظمی سران ایلهای قزلباش ، حکومت ولایت ها را از آنان گرفت و به افرادی غیر ازقزلباش ها سپرد . همچنین در کنار سپاه قزلباش ، سپاه جدیدی از افرادغیر قزلباش تشکیل داد و با کمک گرفتن از اروپاییان ، این سپاه را به تفنگ و توپ مجهز کرد .
23- آثار و نتای ج اقدام های اداری و نظامی شاه عباس اول را توضیح دهید؟
واگذاری حکومت ولایت ها به افرادی غیر از قزلباش ها
- در کنار سپاه قزلباش ، سپاه جدیدی از افرادی غیر قزلباش تشکیل داد
- مجهز شدن سپاه ایران به توپ و تفنگ به کمک اروپاییان .
24- قرون جدید به چه دورانی گفته می شود ؟
قرن های شانزدهم تا نوزدهم میلادی را در تاریخ اروپا قرون جدید می نامند .
25- قرون جدید چه ویژگی هایی داشت ؟
در این قرن ها ، اوضاع سیاسی و مذهبی اروپا دگرگون شد و در نتیجه ی آن پیشرفت هایعلمی ، فرهنگی و اقتصادی چشمگیری به وجود آمد که به اختراعات و اکتشافات مهمی انجامید .
26- پیش گامان استعمار در اروپا چه کشورهایی بودند ؟
پرتغال – اسپانیا – انگلستان – فرانسه .
27- یکی از علل موثر در برقراری روابط بین صفویان و کشورهای اروپایی چه بود؟
هجوم پیاپی عثمانی ها به ایران و اروپا بود .
28- در آستانه ی تأسیس سلسله ی صفوی پرتغالی ها چه کردند؟ و چرا شاه اسماعیل نتوانست در مقابل آنها کاری از پیش ببرد؟
پرتغالی ها جزایر و سواحل جنوبی ایران را تصرف کرده و تجارت خلیج فارس و دریای ع مان را در اختیار گرفته بودند . شاه اسماعیلصفوی به دلیل نداشتن کشتی جنگی نتوانست در برابر پرتغالی ها کاری از پیش ببرد .
29- شاه عباس اول چگونه توانست پرتغالی ها را از ایران بیرون براند؟
شاه عباس اول از رقابت انگلیسی ها و پرتغالی ها استفاده کرد و به کمک کشتی های جنگی انگلستان پرتغالی ها را از سواحل و جزایر ایران بیرون راند .
30- پادشاهان اروپایی برای کاستن فشار حملات عثمانی ها به خاک اروپا چه کردند؟
درصدد آن بودند که روابط خود را با ایرانتقویت کنند . علاوه بر این ، در آن زمان اروپاییان شرکت های بزرگ تجاری تأسیس کرده بودند و تمایل زیادی داشتند که روابط تجاری خود را با دیگر کشورها گسترش دهد .
- مهم ترین طرفداران خانقاه شیخ صفی ایل های ترک بودند که به قزلباش شهرت داشتند
- پس از جنگ چالدران ، تبریز به اشغال عثمانی ها درآمد .
- شاه عباس اول حکومت صفوی را به اوج قدرت رساند .
- در رأس حکومت صفوی شاه قرار داشت .
- بعد از شاه در حکومت صفوی وزیر بزرگ قرار داشت که به او اعتماد الدوله نیز می گفتند
- تا زمان شاه عباس اول سران ایل های قزلباش حاکم ولایت های مختلف ایران بودند .
- اروپاییان با توسعه ی صنعت کشتی سازی و دریانوردی توانستند راه های دریایی و سرزمین های جدیدی را کشف کنند .
