مخلوط و جداسازی مواد
پرسش های بالای متن صفحه 2
الف) مواد خالص را در شکل بالا مشخص کنید
نمک-آب مقطر
ب) در شکل بالا مخلوطها را مشخص کنید.
آجیل-شربت آبلیمو
تغییرهای شیمیایی در خدمت زندگی
گفت و گو کنید صفحه 10
دربارهٔ مفید یا مضر بودن هریک از تغییرهای شـیمیایی نشـان داده شـده در شـکل ٢ ،در کلاس گفت و گو کنید.
| سوختن جنگل | سوختن جنگل مضر است ولی از یک طرف باعث فعال شدن دانه ی سخت و نهفته درختان در روی زمین می شود . |
| پیر شدن | رشد تکامل فرد مفید و پیر شدن سلول ها مضر است |
| فاسد شدن سیب | مضر است ولی باعث بازگشت مواد به طبیعت میشود |
| زنگ زدن آهن | مضر است ولی باعث بازگشت مواد به طبیعت میشود |
| پوسیدن کاغذ | مضر است ولی باعث بازگشت مواد به طبیعت میشود |
از درون اتم چه خبر
گفت‌وگو کنید صفحه 22
در گروه خود دربارهٔ جدول بالا گفت و گو کنید. نتایج گفت و گو را در دو عبارت بنویسید.
الکترون دارای بار الکتریکی منفی و پروتون دارای بار مثبت و نوترون بدون بار یا خنثی است.
تعداد بارهای مثبت و منفی (الکترون‌ها و پروتون‌ها) در اتم با هم برابر است و مجموع آنها صفر میشود، یعنی
اتم خنثی است و جرم نسبی الکترون بسیار ناچیز است و جرم نسبی پروتون و نوترون تقریباً با هم برابر است.
تنظیم عصبی
فعالیت صفحه 29
روی صندلی بنشینید و یک پای خود را روی پای دیگر بیندازید. با یک چکش پلاستیکی ضربه ای به زیر زانو وارد
کنید تا پاسخ انعکاسی را ببینید.
با ضربه به زیر زانو ساق پا به سمت بالا پرتاب میشود.
حس و حرکت
فعالیت صفحه 36
چشمان یکی از اعضای گروه را با یک پارچهٔ تیره با احتیاط ببندید. چراغ قوه‌ای را روشن کنید و نور آن را در فاصلهٔ
۱۵ – ۱۰ سانتی‌متری به بخش‌های مختلف بدن او بتابانید.
– آیا دانش‌آموز نور را احساس می‌کند؟
خیر، برای دیدن اجسام باید نور به چشم ما برسد تا گیرنده‌های نوری پیام‌ها را دریافت کنند. بنابراین وقتی
چشم‌ها بسته است، نور حس نمی‌شود.
چراغ قوه را به پوست نزدیک‌تر کنید؛ آیا او نور را احساس می‌کند؟
خیر، زیرا در پوست انسان گیرنده‌های حساس به نور وجود ندارد.
دانش آموز در فاصلهٔ نزدیک می‌فهمد که چراغ قوه به او نزدیک شده است؛ چرا؟
در نور کم سلول‌های استوانه‌ای شبکیه شروع به فعالیت کرده و باعث دید در تاریکی می‌شوند. (ممکن است
پوست ما حرارت کم چراغ قوه را حس کند.)
دربارهٔ نتایج این فعالیت با هم کلاسی های خود بحث کنید.
هر محرکی در هر جای بدن احساس نمی‌شود. برای مثال پوست نمی‌تواند نور را حس کند و این عمل با چشم
انجام میشود.
تنظیم هورمونی
اطلاعات جمع آوری کنید صفحه 48
دربارهٔ محل دقیق هریک از غدد دستگاه هورمونی اطلاعاتی را جمع آوری، و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.
1- هیپوفیز: زیر مغز (هیپوتالاموس)
2- تیروئید: زیر حنجره
3- پاراتیروئید: پشتی تیروئید
4- پانکراس: پشت معده جلوی مهره اول و دوم کمر
5- فوق کلیه: چسبیده به بالای دو کلیه
6- بیضه‌ها: زیر شکم داخل کیسه بیضه
7- تخمدان‌ها: دو طرف داخل شکم در پایین و جلوی روده (کنار رحم)
الفبای زیست فناوری
فعالیت صفحه 56
الف) سر انگشتان خود را به طور کامل با جوهر رنگ کنید؛ سپس روی کاغذ طوری فشار دهید تا نقش خط های
آن روی کاغذ بیفتد.آیا نقش این خطوط در همهٔ انگشتان شما یکسان است؟
خیر – خط‌های انگشتان با هم متفاوت است.
آیا اثر انگشت هم کلاسی های شما یکسان است یا با هم فرق می کند؟
یکسان نیست و در هر کدام متفاوت است.
ب) اثر انگشت اشاره دوقلوهای همسان را تهیه کنید. آیا اثر انگشت یکسانی دارند؟
خیر
پ) اثر انگشت در زندگی اجتماعی چه کاربردی دارد؟
1- تشخیص هویت
2- انگشت نگاری
3- دارای دقت 100 درصدی در تعیین هویت است.
4- کاربرد امنیتی
5- ساعت‌های حضور و غیاب لمسی
6- ورود به سیستم بعضی از رایانه‌ها و تلفن همراه
تولید مثل در جانداران
فعالیت صفحه 66
وسایل و مواد لازم: ظرف شیشه ای، مخمر نانوایی، شکر، نمک، آب، قاشق چای خوری، میکروسکوپ، تیغه و
تیغک.
مخمر نانوایی، قارچی تک یاخته ای است. به اندازهٔ یک قاشق چای خوری پودر مخمر نانوایی را به همراه مقدار
اندکی شکر و نمک در ظرف شیشه ای بریزید. حدود ۵۰ میلی لیتر آب ولرم به آن اضافه کنید تا آب با پودر مخمر
مخلوط شود. روی ظرف را بپوشانید و آن را در جای نسبتاً گرم قرار دهید. بعد از گذشت ده دقیقه آن را مشاهده
و آنچه را می بینید، یادداشت کنید.
قطره ای از این مخلوط را روی تیغه بگذارید و روی آن تیغک قرار دهید. نمونه را با میکروسکوپ مشاهده و شکل
آنچه را می بینید، رسم کنید.
ابتدا ظرف شیشه‌ای در دمای( 17 تا 25 )درجه نگهداری می‌کنیم، مشاهده میشود که تعدادی حباب روی
محلول غلیظ ایجاد شده است. این حباب‌ها مربوط به گاز (کربن دی‌اکسید) است که توسط مخمر نان تولید
شده است.
الکتریسیته
فعالیت صفحه 77
با توجّه به آنچه درباره باردار شدن اجسام خوانده‌اید، توضیح دهید چرا: الف) وقتی با پارچه خشک و تمیز پرز
داری صفحه تلویزیون را تمیز می‌کنید، پرزهای پارچه به صفحه تلویزیون می‌چسبند.
به دلیل مالش پارچه به صفحه‌ی شیشه‌ای، پارچه دارای بار منفی و شیشه دارای بار مثبت میشود به همین
دلیل پرزهای پارچه جذب شیشه می‌شوند.
ب) هنگامی که با شانه پلاستیکی موهای خشک و تمیز را شانه می‌کنید، رشته‌های مو به دنبال شانه
کشیده می‌شوند.
تعدادی از الکترون‌ها، از موی سر به شانه منتقل شده و شانه دارای بار منفی و موها دارای بار مثبت می‌شوند
و موها جذب شانه می‌شوند.
پ) وقتی شانه پلاستیکی یا بادکنک را با موهای خشک سر مالش دهید و بعد آن را به باریکه آب نزدیک کنید،
باریکه آب به طرف شانه یا بادکنک کشیده میشود.
شانه دارای بار منفی میشود و باعث جذب مولکول آب از سر مثبت (هیدروژن) می‌گردد و آب به سمت شانه
خمیده میشود. (مولکول آب)
مغناطیس
فعالیت صفحه 90
الف) با استفاده از خمیر بازی، مداد و آهن ربای نعلی شکل قطب شمال و جنوب را پیدا کنید.
آهنربای نعلی شکل را روی مداد قرار داده پس از چرخیدن در راستای شمال و جنوب می‌ایستد به طوری که
شاخه N آن به سمت شمال و شاخه S آن به سمت جنوب می‌ایستد.
ب) به کمک یونولیت و یک آهنربای تیغه‌ای کوچک و ظرف آب یک قطب نمای ساده بسازید.
داخل یک ظرف آب ریخته یک تکه یونولیت را داخل آب قرار داده آهنربای تیغه‌ای را روی آن قرار می‌دهیم. آهن‌ربا
همراه با یونولیت شروع به چرخیدن می‌کند و در جهت شمال و جنوب می‌ایستد.
